Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Bydgoszczy

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 kwietnia 2017 roku

Sąd Rejonowy w Bydgoszczy Wydział VI Rodzinny i Nieletnich w składzie:

Przewodniczący SSR Magdalena Guzek-Jastrząb

Protokolant sekr.sądowy Katarzyna Rosicka

po rozpoznaniu w dniu 28 kwietnia 2017 roku w Bydgoszczy

na rozprawie sprawy z powództwa

J. B.

przeciwko I. M.

o alimenty

1.  oddala powództwo

2.  zasądza od powoda J. B. na rzecz pozwanej I. M. kwotę 4800zł / cztery tysiące osiemset/ tytułem poniesionych kosztów zastępstwa procesowego ;

3.  kosztami sądowymi obciąża Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Powód J. B. w dniu 31 października 2016 roku wystąpił z powództwem przeciwko I. M. domagając się zasądzenia alimentów w kwocie 2.000 zł miesięcznie.

W uzasadnieniu żądania powód wskazał, że w dniu 11 czerwca 1988 roku zawarł związek małżeński z pozwaną, który został rozwiązany wyrokiem Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 28 grudnia 1989 roku z wyłącznej winy pozwanej. Powód podał także, że od października 2015 roku pozostaje bez zatrudnienia i bez środków na utrzymanie. Z uwagi na stan zdrowia nie może podjąć pracy.

W odpowiedzi na pozew pozwana I. M. wniosła o oddalenie powództwa.

W uzasadnieniu swojego stanowiska wskazała, że małżeństwo stron trwało niewiele ponad półtora roku, z czego małżonkowie mieszkali wspólnie jedynie przez kilka miesięcy. Pozwana podała, że wyprowadziła się od męża z uwagi na nadużywanie przez niego alkoholu i jego agresję. Podała, że podczas trwania małżeństwa strony żyły skromnie i na skutek orzeczenia rozwodu sytuacja powoda nie pogorszyła się. Pozwana podała, że powód z własnej winy znajduje się w obecnej sytuacji, gdyż ma zakaz prowadzenia działalności gospodarczej. Nie wykazał również, że od roku aktywnie poszukuje pracy. Pozwana I. M. prowadzi działalność gospodarczą. Jest nauczycielem języka włoskiego i tłumaczem języka francuskiego. Jej dochód wynosi ok. 2.900 zł miesięcznie. Ponadto pozwana choruje, jest leczona z powodu nowotworu oraz ma problemy kardiologiczne i grzybicę.

Sąd ustalił, co następuje:

Wyrokiem Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 28 grudnia 1989 roku w sprawie V RC 803/89 rozwiązano małżeństwo I. M. i J. B. zawarte w dniu 11 czerwca 1988 roku przez rozwód z winy pozwanej.

(dowód: wyrok Sądu Rejonowego w Bydgoszczy k. 36 akt V RC 803/89)

Strony w trakcie trwania związku małżeńskiego mieszkały wspólnie około 4-5 miesięcy. Pozwana I. M. pracowała, powód studiował i pracował w spółdzielni studenckiej. Strony nie mają wspólnych dzieci. Pozwana zgodziła się na orzeczenie rozwodu z jej winy. Zależało jej na szybkim zakończeniu postępowania. Podczas sprawy o rozwód pozwana była w ciąży. W ciążę zaszła po wyprowadzce od powoda. Córka pozwanej M. M. urodziła się (...)

(dowód: zeznania świadka J. P. k. 207-208; zeznania pozwanej I. M. k. 261-262v, odpis aktu urodzenia – k. 261)

Powód w latach 1990 - 2015 roku prowadził działalność gospodarczą – Firma Budowlana (...). Za 2012 rok osiągnął przychód w wysokości 380.000 zł, za 2013 rok w wysokości 226.306,50 zł, za 2014 rok w wysokości 99.738,20 zł, za 2015 rok w wysokości 378.265 zł.

Postanowieniem Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 28 maja 2015 roku w sprawie o sygn. akt XV Gzd 27/14 pozbawiono J. B. prawa prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek oraz pełnienia funkcji członka rady nadzorczej, reprezentanta lub pełnomocnika w spółce handlowej, przedsiębiorstwie państwowym, spółdzielni, fundacji lub stowarzyszeniu na okres 3 lat. Powód ma długi z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej w ZUS i Urzędzie Skarbowym.

Powód J. B. z wykształcenia jest ekonomistą. Obecnie jest zarejestrowany w Urzędzie Pracy jako osoba bezrobotna bez prawa do zasiłku. Urząd Pracy w B. dysponuje ofertami pracy dla osób z wykształceniem wyższym ekonomicznym oraz dla osób bez zawodu. Obecnie powód nie uzyskuje dochodu.

J. B. jest jedynym udziałowcem (...) Sp. z o.o. Posiada 250 udziałów o łącznej wartości 25.000 zł. Majątek spółki został zabezpieczony przez Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego w Ł. na kwotę ponad miliona złotych. W spółce ustanowiono kuratora. Działalność spółki jest obecnie zawieszona.

Powód cierpi na zaburzenia nastroju z przewagą stanów depresyjnych i lękowych. Leczy się na miażdżycę. Jest pod opieka diabetologa. Przyjmuje leki. Orzeczeniem z dnia 8 listopada 2016 roku został zaliczony do osób niepełnosprawnych w stopniu lekkim. Nie ma ograniczeń co do podjęcia zatrudnienia. Nie starał się od rentę. W ostatnim okresie trafił do szpitala z powodu zagrożenia życia.

Powód miał problem z alkoholem. Nie pije od 1997 roku, od kiedy przeszedł zawał.

Powód mieszka sam w mieszkaniu należącym do zasobów (...) w B.. Mieszkanie ma 46,79 m ². Są tam 3 pokoje. Czynsz wynosi 793,15 zł. Opłata za gaz to około 60 zł na dwa miesiące, za prąd ok. 100 zł miesięcznie. Opłata za telefon to 33,80 zł.

J. B. ma partnerkę, ale nie mieszkają wspólnie i nie prowadzą wspólnego gospodarstwa domowego. Partnerka powoda nie ma dochodu i pozostaje na utrzymaniu swoich rodziców.

(dowód: akta XV Gzd 27/14 –postanowienie k. 236; oraz decyzja Prezydenta Miasta B. k. 8; karta informacyjna osoby bezrobotnej k. 9, k. 161, k. 293; kserokopia dyplomu ukończenia studiów wyższych k. 10; dokumentacja medyczna k. 11-25, k. 163-165, k. 167; wykaz leków k. 26; wydruk z (...) k. 51-52; pismo z Urzędu Pracy w B. k. 136; pit k. 138-157; zaświadczenie z Powiatowego Urzędu Pracy k. 162, k. 259-260; orzeczenie o stopniu niepełnosprawności k. 166; zawiadomienie o wysokości czynszu k. 171; faktury k. 172-176; wydruk z KRS k. 179-183; częściowo zeznania powoda J. B. k. 208-208v; decyzja k. 218-223v; zaświadczenie k. 225, PIT -37 – k. 289-290, karta informacyjna – k. 292)

Pozwana I. M. od 1995 roku prowadzi działalność gospodarczą. Uczy języka włoskiego. Jest także tłumaczem języka francuskiego. Jej dochód od kilku lat jest na poziomie średnio ok. 3.000 zł. miesięcznie.

Od 2006 roku choruje, jest leczona z powodu nowotworu-oponiaka skrzydła większości kości klinowej lewej. Przeszła dwie operacje. Niedowidzi na jedno oko i przez to nie jest w stanie długo pracować przy komputerze. Przyjmuje suplementy diety, które działają na grzybice. Jest pod stałą opieką lekarską.

Pozwana po rozwodzie z pozwanym zawarła w 1990 roku kolejny związek małżeński, z ojcem swojego dziecka. Małżeństwo w 2016 roku zostało rozwiązane przez rozwód z winy męża pozwanej. Byli małżonkowie nie dokonali podziału majątku wspólnego. Pozwana nie występowała o alimenty od byłego męża.

Obecnie I. M. mieszka w mieszkaniu należącym do majątku wspólnego z drugim mężem. Dwa razy w miesiącu jeździ do swojej matki, która wymaga pomocy. Córka pozwanej jest już dorosła, mieszka sama i utrzymuje się samodzielnie. Koszt utrzymania mieszkania wynosi łącznie ok. 1000 zł miesięcznie.

Pozwana jest właścicielką 18–letniego samochodu.

(dowód: wydruk z (...) k. 49; dokumentacja medyczna k. 57-123; zestawienie przychodów k. 184; faktury k. 185-189; polisa k. 193-194; wydruki z konta bankowego k. 195-205; zaświadczenie lekarskie k. 206; zeznania świadka J. P. k. 207-208; pit k. 237-257; zeznania pozwanej I. M. k. 261-262v, odpis wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 18 listopad 2015 r., XII C 1635/14 – k. 262, wykaz z repertorium – k. 263-266, KRS – k. 267-288)

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o zeznania świadka J. P. oraz zeznania stron – częściowo zeznania powoda J. B. i zeznania pozwanej I. M. oraz dokumentów.

Świadek J. P. jest bliską znajomą pozwanej, wskazała jej sytuację osobistą, zarobkową i majątkową. Jej zeznania nie budzą wątpliwości, są jasne i logiczne. Sąd dał im wiarę.

Zeznania powoda J. B. Sąd uznał za wiarygodne jedynie w części. Powód przedstawił swą sytuację bardzo subiektywnie, pomijając zupełnie wpływ własnego niegospodarnego zachowania na aktualną sytuację materialną. Po rozwodzie bowiem powód rozpoczął działalność gospodarczą, która do 2015 r. przynosiła mu znaczne dochody. Na skutek jego zawinionego działania doszło do orzeczenia przez Sąd Rejonowy w Bydgoszczy zakazu prowadzenia działalności na okres 3 lat, a w konsekwencji powód nie ma źródła utrzymania. Ponadto, w ocenie Sądu, powód posiada możliwości zarobkowe i mógłby znaleźć pracę. Pozwany przedłożył dokumenty, które potwierdzają, iż jest on osobą bezrobotną oraz że posiada orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu lekkim. W ocenie Sądu materiał zgromadzony w sprawie pozwala na stwierdzanie, iż powód dokładając należytej staranności jest w stanie osiągać wynagrodzenie i we własnym zakresie zaspokajać swoje potrzeby życiowe. Z informacji uzyskanej z Urzędu Pracy wynika, iż są oferty pracy dla osób z wykształceniem powoda jak również dla osób bez zawodu. Powód wskazał, że nie może pracować fizycznie. Jednak z orzeczenia o niepełnosprawności wynika, że rynek pracy jest dla niego otwarty, a niepełnosprawność wynika z choroby psychicznej (02-P). Ponadto całkowicie niezrozumiały, zwłaszcza z ekonomicznego punktu widzenia, jest zakup przez powoda zadłużonej spółki.

Powód nie wykazał żadnych źródeł utrzymania, ani źródeł pomocy finansowej, a wskazał na swoje ogromne zadłużenie, wysokie potrzeby, ponoszone koszty utrzymania. Jego zeznania są niespójne. Powód wydaje znacznie więcej niż posiada.

Zeznania pozwanej I. M. nie budzą zastrzeżeń, są jasne i logiczne, poparte stosowanymi dokumentami. Pozwana jest osobą schorowaną, jednak nie chce ubiegać się o rentę - chce być osobą czynną zawodowo by nie mieć poczucia choroby. Pozwana w pełni wykorzystuje swoje możliwości zarobkowe i samodzielnie zaspakaja swoje potrzeby, nie korzysta z żadnej pomocy.

Podstawę żądania powoda stanowi przepis art. art. 60 § 2 k.r.o., który stanowi, że jeżeli jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, a rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, sąd na żądanie małżonka niewinnego może orzec, że małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku.

Celem, jakiemu ma służyć uprzywilejowane roszczenie alimentacyjne małżonka niewinnego przewidziane art. 60 § 2 k.r.o. w stosunku do rozwiedzionego współmałżonka uznanego za wyłącznie winnego rozkładu pożycia jest zapobieżenie sytuacji, w której rozwód miałby spowodować pogorszenie w istotny sposób sytuacji materialnej małżonka niewinnego w porównaniu do sytuacji, w której znajdowałby się w prawidłowo funkcjonującym małżeństwie (wyrok SN z dnia 28 października 1980 r., III CRN 222/80, OSNC 1981/5/90, wyrok SA w Poznaniu z 9 września 2009 r., I ACa 565/09,LEX nr 756661). Jako konieczny i zarazem niezbędny warunek roszczenia małżonka niewinnego przeciwko małżonkowi wyłącznie winnemu rozkładu pożycia małżeńskiego zdaje się być każdorazowe zestawienie obecnej sytuacji małżonka niewinnego z tym położeniem, jakie istniałoby, gdyby małżeństwo nadal trwało, przy czym pogorszenie sytuacji tego małżonka musi mieć na tyle istotny charakter, aby uzasadniało zasądzenie alimentów, bez konieczności stwierdzenia istnienia stanu niedostatku (wyrok SN z dnia 7 stycznia 1969 r., II CR 528/68, OSNC 1969/10/179).

Małżeństwo stron zostało rozwiązane przez rozwód w 1989 r., zatem 27 lat przed złożeniem pozwu w niniejszej sprawie. W czasie trwania małżeństwa strony nie nabyły majątku wspólnego. Mieszkali z matką powoda. Pozwana pracowała, dostała od rodziców samochód. Powód jeszcze studiował i pracował w spółdzielni studenckiej. Po rozwodzie w 1990 r. powód rozpoczął działalność gospodarczą, która prowadził do 2015 r., która stanowiła jego źródło utrzymania. Powód uzyskiwał znaczne przychody. Na skutek jego niegospodarnego zachowania powstało zadłużenie w ZUS i US, a następnie orzeczono zakaz prowadzenia działalności na okres 3 lat. Powód od 2015 r. nie podjął żadnego zatrudnienia, nie ma dochodu. Dokonał zakupu zadłużonej spółki. W ocenie Sądu aktualna sytuacja powoda nie jest skutkiem rozwodu, a jego niewłaściwego, niegospodarnego prowadzenia działalności gospodarczej. Po rozwodzie bowiem sytuacja materialna powoda była bardzo dobra, działalność przynosiła znaczne dochody. To na skutek nieregulowania zobowiązań i braku właściwej reakcji powoda doszło do orzeczenia zakazu prowadzenia działalności gospodarczej i w konsekwencji do braku źródła utrzymania. Powód jednak posiada kwalifikacje zawodowe, doświadczenie i może podjąć zatrudnienie. Nie ma orzeczenia o niezdolności do pracy, choćby częściowej tylko lekki stopień niepełnosprawności. Ponadto powód sam zajmuje trzypokojowe mieszkanie, którego koszty utrzymania są znaczne. Może powinien rozważyć zmianę lokalu, a jednocześnie obniżenie ponoszonych kosztów w tym zakresie.

Pozwana pracuje, uzyskuje stały miesięczny dochód i jest w stanie zaspokoić swoje potrzeby. Pozwana choruje. Mimo choroby stara się samodzielnie funkcjonować.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że małżeństwo stron trwało około 1,5 roku i zostało rozwiązane na mocy wyroku z dnia 28 gruunia1989 roku, a więc ok. 28 lat temu. Podczas trwania związku małżeńskiego strony faktycznie mieszkały razem przez okres 4-5 miesięcy. Powód studiował i pracował w spółdzielni studenckiej, a pozwana pracowała. W toku postępowania nie zostało wykazane, iż przez okres trwania związku małżeńskiego strony dorobiły się jakiegokolwiek majątku. Po rozwodzie byli małżonkowie nie kontaktowali się ze sobą. Powód prowadził z powodzeniem działalność gospodarczą w branży budowlanej. Pozwana założyła nową rodzinę, wyszła ponownie za mąż i prowadziła działalność gospodarczą w zakresie nauki języka włoskiego. Dodatkowo ma uprawnienia tłumacza języka francuskiego. W 2015 roku wobec powoda orzeczono zakaz prowadzenia działalności gospodarczej na okres 3 lat. Powód od tego czasu nie pracuje, jest zarejestrowany jako osób bezrobotna bez prawa do zasiłku. Jest jedynym wspólnikiem spółki z o.o. , która zakupił za 25.000 zł. Działalność spółki jest obecnie zawieszona. Spółka ma znaczne długi. Pozwana nadal prowadzi działalność gospodarczą. Zarówno powód jak i pozwana chorują. Powód ma orzeczenie o lekkim stopniu niepełnosprawności. Jak wynika z tego orzeczenia rynek pracy jest dla niego otwarty. Nie ma przeciwwskazań do podjęcia pracy zarobkowej. Pozwana ma nowotwór. Niedowidzi na jedno oko. Cierpi na grzybicę. Nie ubiega się o rentę, gdyż nie chce mieć poczucia choroby. Zdarza się, że z powodu bólu głowy musi odwoływać zajęcia.

W przedmiotowej sprawie, zdaniem Sądu, nie zaistniała przesłanka z art. 60 § 2 k.r.o. albowiem sytuacja powoda nie pogorszyła się na skutek orzeczenia rozwodu z pozwaną. Małżeństwo stron trwało bardzo krótko, około półtora roku. Po rozwodzie strony nie utrzymywały ze sobą kontaktów. W trakcie trwania małżeństwa pozwany jeszcze studiował i dodatkowo pracował, a pozwana pracowała w Ośrodku (...). Każdy z byłych małżonków po rozwodzie prowadził działalność gospodarczą i zarabiał na swoje utrzymanie. Zmiana sytuacji powoda jest wynikiem jego zawinionego działania, poza tym powód ma możliwości zarobkowe i jest w stanie samodzielnie zaspokoić swoje potrzeby.

Sąd w całości przychyla się do stanowiska strony pozwanej, która wskazywała, że powód znajduje się w obecnej sytuacji z własnych zawinionych działań. W stosunku do niego został orzeczony zakaz prowadzenia działalności gospodarczej i właśnie to zdarzenie spowodowało, że jego sytuacja uległa zmianie. Orzeczenie rozwodu z pozwaną nie ma żadnego związku z jego obecną sytuacją finansową.

W ocenie Sądu powód również nie wykorzystuje swoich możliwości w celu uzyskania dochodu. Powód jest osobą wykształconą z wieloletnim doświadczeniem. Jak wynika z pism z Urzędu Pracy są oferty pracy dla osób z wykształceniem powoda, jak również dla osób bez wykształcenia. Powód powinien podjąć jakąkolwiek prace, aby zarobić na swoje potrzeby, nawet poniżej jego oczekiwań i jednocześnie szukać lepszej pracy. W ocenie Sądu powód posiada możliwości zarobkowe aby uzyskiwać dochód pozwalający pokryć jego wszystkie usprawiedliwione potrzeby i przy odpowiednich staraniach jest w stanie znaleźć pracę.

Pozwana, z kolei w pełni wykorzystuje swoje możliwości zarobkowe, pomimo choroby. Jej dochody pozwalają jej na zaspokojenie jej usprawiedliwionych potrzeb życiowych, w tym kosztów leczenia.

Na marginesie należy wskazać, że nawet gdyby przyjąć, iż pozwana dysponuje wystarczającymi środkami na zaspokojenie potrzeb powoda, to Sąd nie jest bezwzględnie związany treścią art. 60 § 2 k.r.o., bowiem obowiązek alimentacyjny, o którym tu mowa, podlega ocenie również co do zgodności z zasadami współżycia społecznego. Jak stanowi przepis art. 5 k.c. nie można czynić ze swego prawa użytku, który by był sprzeczny ze społeczno – gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami współżycia społecznego. Małżeństwo stron zostało rozwiązane ponad 27 lat temu, trwało około 1,5 roku, strony od czasu orzeczenia rozwodu nie miały ze sobą kontaktu. Zdaniem Sądu żądanie powoda co do wysokości roszczenia jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, stanowi nadużycie przysługującego prawa rozwiedzionego niewinnego małżonka. Powód domagał się bowiem by to pozwana w całości ponosiła koszty jego utrzymania.

Mając na uwadze powyższe Sąd powództwo oddalił.

Sąd zasądził od powoda J. B. na rzecz pozwanej I. M. kwotę 4.800 zł tytułem poniesionych kosztów zastępstwa procesowego, wynikającą z § 2 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych, uznając iż nie jest on osobą uprawnioną do alimentów i zasądził stawkę zgodnie z wartością przedmiotu sporu.

Z uwagi na sytuację pozwanego Sąd kosztami sądowymi obciążył Skarb Państwa.

SSR Magdalena Guzek-Jastrząb