Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Bydgoszczy

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 kwietnia 2016 r.

Sąd Rejonowy w Bydgoszczy VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

Przewodniczący:	SSR Katarzyna Błażejowska
Protokolant:	stażysta Karolina Wesołowska

po rozpoznaniu w dniu 18 kwietnia 2016 r. w Bydgoszczy na rozprawie

z odwołania A. M.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

z dnia 28 stycznia 2016 r. nr (...)- (...)

o odsetki

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje A. M. prawo do odsetek należnych od wypłaconego odszkodowania za okres od 8 lipca 2015 r. do 13 stycznia 2016 r.

SSR Katarzyna Błażejowska

U 248/16

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 28 stycznia 2016 r., znak (...)- (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w orzekł, iż ubezpieczony A. M. nie ma prawa do odsetek z tytułu jednorazowego odszkodowania za wypadek przy pracy ustalonego wyrokiem Sadu Okręgowego w Bydgoszczy z dnia 19 listopada 2015 r. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że wyrok Sądu Okręgowego w Bydgoszczy z dnia 19 listopada 2015r. wpłynął do Oddziału ZUS w dniu 15 grudnia 2015 r. a decyzja ZUS została wydana w dniu 7 stycznia 2016 r., a zatem 44 dniowy termin na załatwienie sprawy został zachowany.

Od powyższej decyzji A. M. złożył odwołanie domagając się przyznania prawa do odsetek od jednorazowego odszkodowania wypłaconego w kwocie 7.300,00 zł za okres od 14 maja 2014 r. do 13 stycznia 2016 r. W uzasadnieniu ubezpieczony wskazał, że powziął informację od SSO sprawozdawcy w sprawie o ustalenie, iż należą mu się odsetki ustawowe.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie przytaczając argumenty powołane w zaskarżonej decyzji. Organ podkreślił, że w razie ustalenia prawa do świadczenia za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji uważa się również dzień wpływu prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego, zatem organ ma łącznie 44 dni na wydanie decyzji i przekazanie należności. Jednocześnie organ wskazał, że ani wyrok Sądu Okręgowego nie orzekł o odpowiedzialności organu za opóźnienie w ustaleniu lub wypłacie świadczenia ani o konieczności wypłacenia odsetek.

Sąd ustalił, co następuje:

Zakład Ubezpieczeń Społecznych decyzją z dnia 13 maja 2014 r. odmówił ubezpieczonemu A. M. prawa do jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy, który miał miejsce 20 września 2011 r., gdyż ubezpieczony zalegał z opłatą składek na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne, FP i FGŚP na kwotę przekraczająca 6,60 zł. Wyrokiem Sadu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 25 maja 2015 r., sygn. akt VII U 521/14, zmieniono zaskarżoną decyzję z 13 maja 2014 r. i przyznano A. M. prawo do jednorazowego odszkodowania z tytułu uszczerbku na zdrowiu w wysokości 10% , co stanowiło kwotę w wysokości 7.570,00 zł. Wyrok ten został zaskarżony przez organ pod zarzutem nieuwzględnienia kwestii nieuregulowanych składek oraz błędnie ustalonej wysokości odszkodowania. Sąd Okręgowy w Bydgoszczy wyrokiem z dnia 19 listopada 2015 r., sygn. akt VI U 79/15, zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że obniżył zasądzone odszkodowanie do kwoty 7.300,00 zł, a w pozostałym zakresie oddalił apelację. Powyższy wyrok Sądu Okręgowego wpłynął do organu w dniu 15 grudnia 2015 r. a w dniu 7 stycznia 2016 r. ZUS wydał decyzję o znaku (...)-1/07- (...), o przyznaniu jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy z dnia 20 września 2011 r. w wysokości 7.300,00 zł za 10% uszczerbek na zdrowiu, natomiast należne odszkodowanie zostało przekazane za pośrednictwem banku na konto ubezpieczonego w dniu 14 stycznia 2016 r. Ubezpieczony wnioskiem z 26 stycznia 2016 r. (data wpływu) zażądał wypłacenia odsetek ustawowych od dnia wydania decyzji z 13 maja 2014 r. za bezpodstawną odmowę prawa do jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy. Organ decyzją z 28 stycznia 2016 r. odmówił prawa do odsetek wskazując, iż termin 44 dni na załatwienie sprawy został zachowany, a ponieważ Sąd nie orzekł o odpowiedzialności organu rentowego za opóźnienie w ustaleniu lub wypłacie świadczenia ani o odsetkach, odsetki nie przysługują.

Dowód: decyzja nr (...)/owp z 13.05.2014 r. – k. 37, 109 akt administracyjnych, k. 11 akt sądowych VII U 521/14, pismo ZUS z 16.05.2014 r. – k. 38 akt administracyjnych, odwołanie od decyzji z 13.05.2014 r. – k. 49 akt administracyjnych, k. 2 akt sądowych VII U 521/14, odpis wyroku SR w Bydgoszczy z 25.05.2015 r. wraz z odpisem uzasadnienia, sygn. akt VII U 521/14 – k. 68-71 akt administracyjnych, oryginał k. 124 akt sądowych VII U 521/14, odpis wyroku wraz z uzasadnieniem – k. 127-133, apelacja organu rentowego – k. 74-75 akt administracyjnych k. 137-138 akt sądowych VII U 521/14, odpis wyroku SO w Bydgoszczy z 19.11.2015 r. wraz z odpisem uzasadnienia, sygn. akt VI Ua 79/15 – k. 80-88, kopia 117-125 akt administracyjnych, oryginał wyroku SO k. 136 akt sądowych VII U 521/14, odpis wyroku wraz z uzasadnieniem – k. 160-168 akt sądowych VII U 521/14 doręczenie odpisu wyroku z widoczną prezentatą organu – k. 88 akt administracyjnych, decyzja z 7.01.2016 r. o przyznaniu jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy – k. 111, 114 akt administracyjnych, odwołanie z 26.01.2016 r. – k. 112, 113 akt administracyjnych, decyzja z 28.01.2016 r. – k. 126 akt administracyjnych, odpowiedz na odwołanie od decyzji z 13.05.2014 r. – k. 21 akt sądowych VII U 521/14.

Sąd zważył, co następuje:

W ocenie Sądu odwołanie jest zasadne i zasługuje na uwzględnienie.

Powyższy stan faktyczny, bezsporny pomiędzy stronami, Sąd ustalił na podstawie wyżej powołanych dokumentów zawartych w aktach niniejszej sprawy oraz aktach ZUS nr 07- (...) oraz aktach VII U 521/14, których autentyczności strony nie kwestionowały.

Przechodząc do meritum sprawy stwierdzić należy, że prawo do odsetek z tytułu opóźnienia w przyznawaniu i wypłacaniu świadczeń pieniężnych z ubezpieczeń społecznych reguluje art. 85 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 ze zm., powoływanej dalej jako: „ustawa systemowa”), zgodnie z którym jeżeli Zakład – w terminach przewidzianych w przepisach określających zasady przyznawania i wypłacania świadczeń pieniężnych z ubezpieczeń społecznych lub świadczeń zleconych do wypłaty na mocy odrębnych przepisów albo umów międzynarodowych – nie ustalił prawa do świadczenia lub nie wypłacił tego świadczenia, jest obowiązany do wypłaty odsetek od tego świadczenia w wysokości odsetek ustawowych określonych przepisami prawa cywilnego. Nie dotyczy to przypadku, gdy opóźnienie w przyznaniu lub wypłaceniu świadczenia jest następstwem okoliczności, za które Zakład nie ponosi odpowiedzialności.

W myśl art. 64 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (j.t: Dz. U. z 2010 r. Nr 77, poz. 512 ze zm., powoływanej dalej jako: „ustawa”), płatnicy składek, o których mowa w art. 61 ust. 1 pkt 1, wypłacają zasiłki w terminach przyjętych dla wypłaty wynagrodzeń lub dochodów, a Zakład Ubezpieczeń Społecznych bieżąco po stwierdzeniu uprawnień; zasiłki te wypłaca się nie później jednak niż w ciągu 30 dni od daty złożenia dokumentów niezbędnych do stwierdzenia uprawnień do zasiłków; jeżeli płatnik składek nie wypłacił zasiłku w terminie, o którym mowa w ust. 1, jest on obowiązany do wypłaty odsetek od tego zasiłku w wysokości i na zasadach określonych w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych.

Przesłanką powstania obowiązku organu rentowego wypłaty odsetek jest opóźnienie tego organu w ustaleniu prawa do świadczenia pieniężnego z ubezpieczenia społecznego lub wypłaty tego świadczenia. W orzecznictwie Sądu Najwyższego wyrażono pogląd, że zawarte w art. 85 ust. 1 ustawy systemowej określenie: „nie ustalił prawa do świadczenia” oznacza zarówno niewydanie w terminie decyzji przyznającej świadczenie, jak i wydanie decyzji odmawiającej przyznania świadczenia, mimo spełnienia warunków do jego uzyskania (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 marca 2001 r., II UKN 402/00, OSNP 2002/20/501), a zatem w tym ostatnim wypadku chodzi o sytuacje, w których organ rentowy odmawiając przyznania świadczenia, naruszył przepisy prawa materialnego określające przesłanki nabycia prawa do świadczenia pieniężnego z ubezpieczenia społecznego.

W niniejszej sprawie, opóźnienie w przyznaniu ubezpieczonemu prawa do spornego świadczenia nie nastąpiło w konsekwencji przeprowadzenia wyczerpującego postępowania administracyjnego wyjaśniającego przez sam organ rentowy, lecz na skutek odwołania od wydanej przez organ decyzji odmownej i rozstrzygania wynikłego stąd sporu na drodze sądowej w toku postępowania przed Sądem Rejonowym w Bydgoszczy a następnie Sądem Okręgowym w Bydgoszczy, w którym ustalono, iż zdarzenie z dnia 20 września 2011 r. wypełnia przesłanki wypadku przy pracy, natomiast bieg sześciomiesięcznego terminu przedawnienia prawa do jednorazowego odszkodowania przewidziany w art. 6 ust. 3 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społeczny, z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, który przewiduje przedawnienie, uległ zawieszeniu w zw. z zawartą przez strony umową o rozłożeniu na raty należności z tytułu zaległych składek. Sąd Rejonowy stwierdził, że już samo zawarcie umowy o rozłożeniu na raty należności w dniu 7 kwietnia 2010 r. przerwał obieg przedawnienia nie tylko terminu zapłaty tych składek ale również terminów przedawnienia innych roszczeń, których skuteczne dochodzenie zależne było od okoliczności niezalegania z zapłata składek, w tym roszczenia o jednorazowe odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy. Sąd Okręgowy przychylił się do tych rozważań Sądu Rejonowego, wskazując dodatkowo na wyrok Sądu Najwyższego z 6 stycznia 2009 r. o sygn. II UK 118/08, w którym SN stwierdził, że bieg terminu przedawnienia należności z tytułu składek objętych ta umową ulega zawieszeniu, a zawieszenie biegu tego terminu następuje od dnia zawarcia umowy do dnia płatności ostatniej raty. Prostą konsekwencją orzeczenia Sadu Okręgowego w Bydgoszczy z dnia 19 listopada 2015 r. było rozstrzygnięcie, że ubezpieczonemu przysługuje prawo do jednorazowego odszkodowania.

Sąd zdecydowanie podkreśla przy tym, że Sąd Rejonowy jaki i Sąd Okręgowy w Bydgoszczy wydając przedmiotowy wyrok opierał się na dowodach z dokumentów (takich samych, jakimi dysponował organ rentowy w toku postępowania administracyjnego) oraz na dowodzie z przesłuchania świadków i samego ubezpieczonego. Dodatkowo Sąd dysponował opinią biegłych sądowych na okoliczność stopnia uszczerbku na zdrowiu ubezpieczonego. Organ rentowy miał możliwość ustalenia tego uszczerbku w toku własnego postepowania przez lekarza orzecznika. Nie skorzystał jednak z tego środka kończąc postepowanie stwierdzając, iż ubezpieczonemu nie przysługuje prawo do odszkodowania z uwagi na rzekomo nieuregulowane składki ubezpieczeniowe i nie skierował sprawy do lekarza orzecznika. Wskazać należy, iż organ rentowy z łatwością mógł w toku prowadzonego postępowania kontrolnego przeprowadzić postepowanie dowodowe, w tym dowód z orzeczenia lekarza, a gruntowne, wszechstronne ustalenie stanu faktycznego w zakresie zdarzenia z dnia 20 września 2011 r. było obowiązkiem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Podkreślić trzeba, że pomimo długiego prowadzenia postępowania administracyjnego organ rentowy nie przeanalizował dostatecznie stanu prawnego i nie dokonał prawidłowej subsumpcji z zastosowaniem dostępnego orzecznictwa SN jak i TK. W ocenie Sądu ZUS w ramach udzielonych mu kompetencji i nałożonych obowiązków nie podjął wystarczających działań zmierzających do ustalenia praw i obowiązków ubezpieczonego. Wskazać należy, iż jak trafnie stwierdził Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 24 marca 2011 r. (I UZP 2/11, Lex nr 784338) „W sytuacji, gdy organ rentowy z zachowaniem wszelkich wymagań proceduralnych skompletował cały materiał dowodowy i wyjaśnił wszystkie okoliczności sprawy tak, że w razie sporu sądowego nie zachodzi potrzeba prowadzenia dodatkowego postępowania w tym zakresie, zaś wydanie niezgodnej z prawem decyzji odmawiającej przyznania świadczenia jest skutkiem niewłaściwej subsumcji ustalonego prawidłowo stanu faktycznego, skorygowanej dopiero przez sąd rozpoznający odwołanie od zaskarżonej decyzji, należy przyjąć, iż możliwe było terminowe ustalenie uprawnień wnioskodawcy do świadczenia, a opóźnienie w tym względzie nastąpiło z przyczyn, za które organ ten ponosi odpowiedzialność, nawet jeśli nie można mu zarzucić braku należytej staranności w wykładni i stosowaniu prawa (wyroki Sądu Najwyższego z dnia 27 września 2002 r., II UK 214/02, OSNP 2004/5/89; z dnia 22 kwietnia 2004 r., III UK 1/04, OSNP 2004/23/406; z dnia 25 stycznia 2005 r., I UK 159/04, OSNP 2005/19/398 i z dnia 14 września 2007 r., III UK 37/07, OSNP 2008/21-22/326). W przypadku, gdy wyjaśnienie okoliczności warunkujących nabycie prawa do świadczenia następuje dopiero w postępowaniu sądowym, wyłączenie odpowiedzialności organu rentowego za opóźnienie w jego przyznaniu ma miejsce wtedy, gdy mimo podjęcia - w ramach posiadanych kompetencji i nałożonych obowiązków - wszystkich niezbędnych czynności, organ ten nie dysponował materiałem dowodowym pozwalającym na dokonanie ustaleń faktycznych umożliwiających wydanie decyzji zgodnej z treścią wniosku ubezpieczonego. Jak zauważył Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 27 września 2002 r., II UK 214/02 (OSNP 2004/5/89), wykazanie istnienia prawa do świadczenia i daty jego powstania obciąża dowodowo wnioskodawcę. Wzajemne relacje między wnioskodawcą a organem rentowym w postępowaniu dotyczącym ustalania prawa do świadczeń regulują art. 80 i następne ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z unormowaniem art. 80 ustawy, w celu ustalenia prawa do świadczeń oraz ich wysokości ubezpieczeni mają obowiązek przedstawiania stanów faktycznych mających wpływ na prawo lub wysokość świadczeń, informowania o wszelkich zmianach mających wpływ na świadczenie, przedkładania na żądanie środków dowodowych, osobistego stawiennictwa, jeżeli okoliczności sprawy tego wymagają i poddania się niezbędnym badaniom lekarskim. Przepisu tego nie stosuje się jednak, jeżeli Zakład ma możliwości mniejszym nakładem niż ubezpieczony ustalić okoliczności niezbędne do przyznania i wypłaty świadczenia. W przypadku, gdy ubezpieczony utrudnia wyjaśnienie wszystkich okoliczności sprawy, stosownie do art. 82 powołanego aktu Zakład może, w drodze decyzji, wstrzymać wypłatę świadczenia lub zawiesić postępowanie do chwili podjęcia współpracy. Analiza powołanych unormowań prowadzi do wniosku, że chociaż inicjatywa dowodowa w postępowaniu o przyznanie świadczeń z ubezpieczeń społecznych należy do ubezpieczonych, to jednak organ rentowy ma możliwość dyscyplinowania wnioskodawców w tym zakresie w drodze między innymi żądania przedłożenia stosownych środków dowodowych pod rygorem zastosowania wskazanych wyżej sankcji. Jeżeli zatem organ rentowy, w ramach udzielonych mu kompetencji i nałożonych nań obowiązków, podjął określone przepisami działania zmierzające do wyjaśnienia wszystkich okoliczności warunkujących nabycie przez ubezpieczonego prawa do świadczenia, późniejsza zmiana decyzji odmownej prawomocnym wyrokiem sądowym nie oznacza, że przekroczenie terminu do ustalenia prawa do świadczenia jest następstwem okoliczności, za które organ ten ponosi odpowiedzialność w rozumieniu art. 85 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Argumentację tą Sąd w pełni podziela.

Organ rentowy był zobowiązany przeprowadzić postępowanie w sposób zmierzający do terminowego i prawidłowego ustalenia – czy ubezpieczonemu przysługuje prawo, którego uzyskania się domaga (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 30 października 1997 r. III AUa 496/97, OSA 1998/11–12/45 i wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 6 kwietnia 2011 r., III AUa 1710/10, nie publ.). Zakład Ubezpieczeń Społecznych, jest organem zobowiązanym do ustalania prawa do świadczeń z tytułu wypadków przy pracy, a tym samym jego niewłaściwe działanie jest okolicznością, za którą ponosi odpowiedzialność. W tym miejscu należy zauważyć, iż Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 25 stycznia 2005 r., sygn. I UK 15904, przyjął, że wydanie przez organ niezgodnej z prawem decyzji odmawiającej wypłaty świadczenia w sytuacji, gdy było możliwe wydanie decyzji zgodnej z prawem, zwłaszcza gdy ubezpieczony wykazał wszystkie przesłanki świadczenia, oznacza, że opóźnienie w spełnieniu świadczenia jest następstwem okoliczności, za które organ rentowy ponosi odpowiedzialność, choćby nie można było mu zarzucić niestaranności w wykładni i zastosowaniu prawa (por. wyrok Sadu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 30 stycznia 2015 r., sygn. III AUa 2601/13). Z powyższego wynika, iż organ rentowy obciąża fakt nieumiejętnego lub niewłaściwego zastosowania prawa, dokonania subsumpcji lub złej interpretacji przepisów prawa materialnego.

Opóźnienie w ustaleniu prawa lub w jego wypłacie wywołuje przewidziany w art. 64 ust. 2 ustawy obowiązek zapłaty przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych odsetek w wysokości i na zasadach określonych w ustawie o ubezpieczeniu społecznym. Odwołanie do zasad określonych w ustawie systemowej obejmuje przewidziane w jej art. 85 ust. 1 wyłączenie odpowiedzialności Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z tytułu uchybienia terminom przewidzianym w przepisach określających zasady przyznawania i wypłacania świadczeń pieniężnych z ubezpieczeń społecznych w przypadku, gdy opóźnienie w przyznaniu lub wypłaceniu świadczenia jest następstwem okoliczności, za które Zakład nie ponosi odpowiedzialności. Przesłanki egzoneracji były przedmiotem rozważań Sądu Najwyższego. W judykaturze przyjmowano jej możliwość, gdy opóźnienie w ustaleniu prawa do świadczeń było skutkiem przyczyn niezależnych od organu (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 7 października 2004 r., II UK 485/03, OSNP 2005/10/147 i z dnia 25 stycznia 2005 r., I UK 159/04, OSNP 2005/19/308). Jednocześnie jako błąd obciążający organ ubezpieczeń społecznych kwalifikowano niepodjęcie z urzędu czynności zmierzających do ustalenia prawa i pozostawienie bez rozpoznania wniosku strony (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 12 sierpnia 1998 r., II UKN 171/98, OSNAPiUS 1999/16/521 i z dnia 9 marca 2001 r., II UKN 402/00, OSNAPiUS 2002/20/501). Taka też sytuacja miała miejsce w rozpoznawanej sprawie, albowiem organ nie podjął koniecznych i wystarczająco dokładnych czynności analizy, interpretacji i subsumpcji przepisów prawa potrzebnych do wyjaśnienia przyczyn i okoliczności zdarzenia z dnia 20 września 2011r., tylko pochopnie założył, że na skutek zaległości w opłacaniu składek ubezpieczony nie ma prawa do jednorazowego odszkodowania. Jednocześnie należy zauważyć, iż gdyby organ rentowy poczynił prawidłowe ustalenia w zakresie okoliczności trwania w zwłoce z opłatą składek, a w szczególności starannie pochyliłby się na zawarta umową o rozłożeniu składek na raty, to nie powinien popełnić błędu w wydaniu decyzji odnośnie prawa ubezpieczonego do jednorazowego odszkodowania.

Ponownie przyjdzie podkreślić, iż Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 25 stycznia 2005 r., I UK 159/04 (OSNP 2005 nr 19, poz. 308) przyjął, że wydanie przez organ rentowy niezgodnej z prawem decyzji odmawiającej wypłaty świadczenia w sytuacji, gdy było możliwe wydanie decyzji zgodnej z prawem, zwłaszcza, gdy ubezpieczony wykazał wszystkie przesłanki świadczenia, oznacza, że opóźnienie w spełnieniu świadczenia jest następstwem okoliczności, za które organ rentowy ponosi odpowiedzialność, choćby nie można było mu zarzucić niestaranności w wykładni i zastosowaniu prawa. W uzasadnieniu tego wyroku Sąd Najwyższy podniósł, że wówczas, gdy organ rentowy w chwili wydania zaskarżonej decyzji, miał wszystkie potrzebne dane pozwalające na wydanie decyzji zgodnej z prawem, a po stronie ubezpieczonego nie występował obowiązek wykazania żadnych innych okoliczności uzasadniających jego wniosek, to dla obowiązku zapłaty odsetek za opóźnienie w wypłacie świadczenia, nie mogą mieć znaczenia okoliczności dotyczące przebiegu postępowania sądowego, zwłaszcza, gdy w tym postępowaniu nie ustalono żadnych przesłanek wypłaty świadczenia, których wykazanie ciążyło na ubezpieczonym, a które nie były znane (nie mogły być znane) organowi rentowemu. Podobnie orzekł Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 14 września 2007 r., III UK 37/07 (OSNP 2008 nr 21- 22, poz. 326). Argumenty te należy w pełni podzielić, a potwierdzają one powyższe wywody, iż nieprzyznanie ubezpieczonemu prawa do jednorazowego odszkodowania w terminie spowodowane było okolicznościami, za które odpowiedzialność ponosi właśnie pozwany Zakład.

W sytuacji, gdy opóźnienie w ustaleniu prawa do świadczenia było spowodowane okolicznościami, za które odpowiada ZUS (np. błędną interpretacją przepisów, zaniechaniem podjęcia określonych działań z urzędu, błędnym orzeczeniem lekarza orzecznika ZUS lub komisji lekarskiej ZUS), ubezpieczony będzie miał prawo do odsetek liczonych od dnia, w którym organ rentowy, gdyby działał prawidłowo, powinien był ustalić prawo do świadczenia (Sadlik Ryszard, Odsetki od ZUS z powodu zwłoki w realizacji świadczenia Sł.Pracow.2009.2.28 97059/3). W niniejszej sprawie, wobec ustalenia ponad wszelką wątpliwość prawa ubezpieczonego do jednorazowego odszkodowania, najistotniejsze dla oceny zasadności żądania odsetek jest ustalenie momentu, w którym organ rentowy miał wszystkie dane aby ustalić, że prawo do świadczenia ubezpieczonemu przysługuje. W tym kontekście równie istotne jest kiedy ustalono ostatnią okoliczność niezbędną do wydania decyzji o przyznaniu prawa do świadczenia. W ocenie Sądu, ostatnią okoliczność niezbędną do wydania takiej decyzji ustalono w wyroku Sądu Rejonowego z dnia 25 maja 2015 r., gdyż od tego momentu nie były już przeprowadzane żadne nowe czy uzupełniające dowody, opinie a organ rentowy nie przedstawił również żadnej merytorycznej argumentacji ani zarzutów co do ustalenia przez Sąd prawa ubezpieczonego do jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy. Wobec powyższego bezsprzecznie wszystkie okoliczność, w tym również ostatnią a będąca przedmiotem sprawy o sygn.. VII U 521/14, kwestie przedawnienia, rozstrzygnięto wyrokiem z dnia 25 maja 2014 r. W konsekwencji tych ustaleń, mając na względzie art. 118 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS oraz art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych organ pozostawał w zwłoce w wypłacie świadczenia, po upływie 44 dni, a więc od dnia 8 lipca 2015 r. i trwał w niej aż do 13 stycznia 2016 r.

Na zakończenie należy dodać, iż nie miał racji organ rentowy, wskazując, iż nie ponosi on odpowiedzialności za opóźnienie w ustaleniach lub wypłacie świadczenia, oraz wskazując, iż ubezpieczonemu nie należą się odsetki, gdyż Sąd Okręgowy w wyroku z dnia 19 listopada 2015 r. nie przesądził o powyższych. W odpowiedzi ataki zarzut należy wskazać, iż brak orzeczenia o odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji, o którym mowa w art. 118 ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach, nie pozbawia ubezpieczonego prawa do odsetek.

Z uwagi na powyższe, Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 K.p.c. orzekł jak w sentencji zmieniając zaskarżoną decyzję i przyznając ubezpieczonemu prawo do odsetek od kwoty jednorazowego odszkodowania od dnia 8 lipca 2015 r. do dnia 13 stycznia 2016 r.

W sprawie z odwołania od decyzji organu rentowego to jej treść wyznacza przedmiot i zakres rozpoznania oraz orzeczenia sądu pracy i ubezpieczeń społecznych. Zatem tylko na tym obszarze sąd dokonuje jej kontroli zarówno pod względem jej formalnej poprawności, jak i merytorycznej zasadności (zob. postanowienia SN z dnia 13 maja 1999 r., II UZ 52/99, OSNP 2000/15/601 i z dnia 22 lutego 2012 r., II UK 275/11, Lex nr 1215286). Skoro więc zaskarżona decyzja dotyczyła odmowy prawa do odsetek, to Sąd orzekł wyłącznie o takim roszczeniu, przy czym w razie uprawomocnienia się orzeczenia organ zobowiązany będzie wyliczyć te należności wydając stosowną decyzję, od której ubezpieczonemu przysługiwało będzie odwołanie na zasadach ogólnych.

SSR Katarzyna Błażejowska