Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Bydgoszczy

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 października 2024 roku

Sąd Rejonowy w Bydgoszczy VIII Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący Sędzia Przemysław Kociński

Protokolant st. sekretarz sądowy Dorota Dąbrowska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 7 października 2024 roku w Bydgoszczy

w postępowaniu gospodarczym

sprawy z powództwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w P.

przeciwko M. T.

o zapłatę

I.  oddala powództwo,

II.  zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 917,00 zł (dziewięćset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu, wraz z odsetkami, w wysokości ustawowych odsetek za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się postanowienia o kosztach zawartego w niniejszym wyroku do dnia zapłaty.

Sędzia Przemysław Kociński

Sygn. akt VIII GC 486/24

UZASADNIENIE

W sprawie wartość przedmiotu sporu nie przekroczyła czterech tysięcy złotych, zatem uzasadnienie wyroku ograniczać się będzie do wyjaśnienia podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa (art. 505 ⁸ § 4 k.p.c.). W ocenie Sądu, po rozważeniu wszystkich okoliczności sprawy, nie zachodziła konieczność rozszerzenia uzasadnienia o pozostałą treść określoną w art. 327 ¹ § 1 k.p.c., poza tą, która znajduje się w uzasadnieniu wyroku. W niniejszej sprawie pełne przytaczanie faktów ustalonych przez Sąd należy uznać za zbyteczne, mając na względzie, że w przedmiotowo istotnym zakresie były one między stronami bezsporne. Powód i pozwany de facto różnili się jedynie w ocenie istnienia stosunku prawnego pomiędzy nimi z tytułu umowy sprzedaży rezerwowej.

Sąd zważył, co następuje:

W niniejszej sprawie powód dochodził od pozwanego należności z tytułu sprzedaży energii elektrycznej. Pozwany kwestionował zasadność rzeczonego obciążenia podnosząc brak istnienia pomiędzy stronami stosunku umownego z uwagi na fakt sprzedaży lokalu i wypowiedzenie umowy. Istota sporu sprowadzała się w rzeczywistości do analizy prawidłowości przeprowadzenia procedury zawarcia przez operatora w imieniu pozwanego umowy sprzedaży rezerwowej, a w przypadku potwierdzenia tej okoliczności – prawidłowości obciążenia M. T. należnością wskazaną w treści faktury VAT.

W okolicznościach niniejszej sprawy nie budziło wątpliwości to, iż powód swoje roszczenie wywodził z umowy sprzedaży energii, która miała w tym przypadku postać umowy sprzedaży rezerwowej, która została unormowana w ustawie z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (tekst jedn.: Dz. U. z 2024 r. poz. 266 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 5aa ust. 1 powyższej ustawy w umowie oświadczenie usługi dystrybucji energii elektrycznej lub w umowie kompleksowej, odbiorca końcowy wskazuje sprzedawcę rezerwowego oraz upoważnia operatora systemu dystrybucyjnego, do którego sieci ten odbiorca końcowy jest przyłączony, do zawarcia w jego imieniu i na jego rzecz – w przypadku wygaśnięcia lub zaprzestania wykonywania umowy sprzedaży energii elektrycznej lub umowy kompleksowej przez dotychczasowego sprzedawcę – umowy sprzedaży rezerwowej lub umowy kompleksowej zawierającej postanowienia umowy sprzedaży rezerwowej ze wskazanym przez tego odbiorcę końcowego sprzedawcą rezerwowym. Umowa taka obowiązuje od dnia zaprzestania wykonywania umowy sprzedaży przez dotychczasowego dostawcę energii elektrycznej i zawierana jest na czas nieokreślony.

Ustęp 6 w/w przepisu stanowi, iż operator systemu dystrybucyjnego lub operator systemu przesyłowego gazowego zawiera umowę sprzedaży rezerwowej lub umowę kompleksową zawierającą postanowienia umowy sprzedaży rezerwowej, w imieniu i na rzecz przyłączonego do jego sieci odbiorcy końcowego paliw gazowych lub energii elektrycznej, ze sprzedawcą rezerwowym: 1) niezwłocznie po uzyskaniu informacji o konieczności zaprzestania: a) sprzedaży paliw gazowych lub energii elektrycznej, o której mowa w art. 5 ust. 14, b) świadczenia usług dystrybucji lub usług przesyłania, o której mowa w art. 5 ust. 15, 2) w przypadku wygaśnięcia umowy sprzedaży lub umowy kompleksowej z dotychczasowym sprzedawcą paliw gazowych lub energii elektrycznej – jeżeli odbiorca końcowy nie zgłosił temu operatorowi informacji o zawarciu umowy kompleksowej lub umowy sprzedaży paliw gazowych lub energii elektrycznej z innym sprzedawcą w ramach procedury zmiany sprzedawcy, lub gdy sprzedawca wybrany przez odbiorcę końcowego nie podjął sprzedaży paliw gazowych lub energii elektrycznej. Zawarcie umowy następuje poprzez złożenie przez operatora systemu dystrybucyjnego lub operatora systemu przesyłowego gazowego sprzedawcy rezerwowemu oświadczenia o przyjęciu jego oferty.

Zgodnie zaś z treścią art. 5 ust. 1 rzeczonej ustawy dostarczanie energii elektrycznej odbywa się, po uprzednim przyłączeniu do sieci, na podstawie umowy sprzedaży i umowy o świadczenie usług przesyłania lub dystrybucji. Świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej odbywa się na podstawie umowy o świadczenie takich usług. Umowa zapewnia dostarczanie energii elektrycznej zakupionej od wybranego sprzedawcy. Odbiorca dokonuje wyboru sprzedawcy i zawiera umowę sprzedaży, upoważniając sprzedawcę do reprezentowania go przed operatorem systemu dystrybucyjnego oraz przed dotychczasowym sprzedawcą.

Stosownie natomiast do art. 4j ust. 1 przedmiotowej ustawy odbiorca energii elektrycznej ma prawo zakupu energii od wybranego przez siebie sprzedawcy. Zakup energii odbywa się na podstawie umowy sprzedaży. Jednocześnie, z ust. 2 tego przepisu wynika, iż aby umożliwić i zapewnić odbiorcom realizację powyższego uprawnienia przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się przesyłaniem lub dystrybucją energii stosując obiektywne i przejrzyste zasady zapewniające równe traktowanie użytkowników systemu, umożliwia odbiorcy energii przyłączonemu do jego sieci zmianę sprzedawcy energii.

Mają powyższe na uwadze należało zauważyć, iż w okolicznościach niniejszej sprawy nie budził wątpliwości fakt wypowiedzenia przez pozwanego, będącego dotychczasowym odbiorcą końcowym, z końcem 2022 roku, umowy sprzedaży energii elektrycznej zawartej z dotychczasowym podmiotem ( (...) S.A.). Informacja w tym przedmiocie wpłynęła do operatora systemy dystrybucji (dalej OSD) już w dniu 8 grudnia 2022 r. Niekwestionowanym było również to, iż pozwany nie zawarł (i tym samym nie zgłosił do OSD) jakiejkolwiek innej umowy sprzedaży energii elektrycznej, która miałaby obowiązywać od 1 stycznia 2023 r. – wynikało to z faktu, iż przestał on być już właścicielem oraz użytkownikiem lokalu położonego przy ul. (...), do którego dostarczana była energia elektryczna. W świetle powyższego formalnie istniały podstawy do rozpoczęcia przez OSD procedury wyboru i zawarcia w imieniu klienta umowy sprzedaży rezerwowej – zapisy przywołanej wyżej ustawy uniemożliwiają bowiem klientowi końcowemu funkcjonowanie wyłącznie z zawartą umową dystrybucji energii elektrycznej, bez aktualnej umowy sprzedaż tejże energii. Jednocześnie należało podkreślić, iż zawarta przez pozwanego umowa dystrybucji, w myśl przywołanych wyżej przepisów, uprawniała do OSD do przeprowadzenia rzeczonej procedury w imieniu i na rzecz pozwanego.

W ocenie Sądu, całokształt okoliczności sprawy, nie dawał jednakże podstaw do tego, by rzeczona procedura została zakończona sformalizowaniem kontraktu, który był przedmiotem analizy w ramach niniejszego procesu.

Bezspornym było bowiem to, iż jeszcze w listopadzie 2022 r. (23.11.2022 r.) nowy nabywca lokalu przy ul. (...) (D. K.) zawarła z nowy podmiotem – (...) Sp. z o.o. – umowę sprzedaży energii elektrycznej dla dotychczasowego Punktu Poboru Energii (dalej PPE), która miała zacząć obowiązywać od dnia 1 stycznia 2023 r. Co najistotniejsze – rzeczony fakt został skutecznie zgłoszony do OSD już w dniu 15 grudnia 2022 r. Powyższe miało co prawda miejsce już po uzyskaniu przez OSD informacji o wypowiedzeniu umowy przez pozwanego (8.12.2022 r.), ale jednocześnie przed datą wskazaną jako dzień zawarcia umowy sprzedaży rezerwowej – 20.12.2022 r. Inaczej mówiąc – OSD, pomimo dysponowania skutecznym zgłoszeniem w zakresie istnienia nowego sprzedawcy dla danego PPE od dnia 1 stycznia 2023 r., kontynuował oraz sfinalizował procedurę ustanowienia dla pozwanego sprzedawcy rezerwowego. Powyższe w ocenie Sądu pozostawało w sprzeczności z celem, dla którego rzeczona instytucja (sprzedaż rezerwowa) została uregulowana, a więc zapewnienie odbiorcy końcowemu ciągłości dostarczania energii elektrycznej i uchronienie go przed negatywnymi skutkami zdarzeń leżących po stronie sprzedawcy energii. Skoro nowy właściciel lokalu miał zapewnionego sprzedawcę energii elektrycznej (umowa została pozytywnie zweryfikowana przez OSD), to nieuzasadnionym było zawieranie umowy sprzedaży rezerwowej, gdyż interes odbiorcy końcowego w postaci nieprzerwanego dostępu do energii elektrycznej, był zabezpieczony.

W dalszej kolejności należało zauważyć, iż w ocenie Sądu całkowicie niezrozumiałym w okolicznościach niniejszej sprawy było uznanie, iż umowa sprzedaży energii elektrycznej wraz z umową o świadczenie usług dystrybucji pomiędzy (...) Sp. z o.o. a nowym nabywcą lokalu miała wywołać skutki dopiero od dnia 5 stycznia 2023 r., mimo, iż z jej treści wynikało w sposób jasny, iż została zawarta na okres od dnia 1 stycznia 2023 r. Przedmiotowa kwestia nie została w żaden sposób wyjaśniona zarówno przez powoda jak też przez OSD, który przesłał w tym zakresie dość szczegółową chronologię wydarzeń. (...) S.A. nie przedstawiła w tym zakresie jakiegokolwiek uzasadnienia, w szczególności co do arbitralnego określenia zakończenia umowy sprzedaży rezerwowej (4 stycznia 2023 r.) i rozpoczęcia świadczenia usług przez nowych podmiot od dnia kolejnego. Powyższe było szczególnie zastanawiające jeżeli weźmie się pod uwagę fakt, iż zgłoszenie w tym przedmiocie wpłynęło skutecznie (pierwsze, dokonane w dniu 28.11.2022 r. zostało odrzucone) do OSD już w dniu 15 grudnia 2022 r.

Na marginesie należało zwrócić uwagę na zapis znajdujący się w Ogólnych warunkach sprzedaży rezerwowej energii elektrycznej dla klientów niebędących konsumentami. W § 7 ust. 2 stanowi on, że w przypadku zmiany sprzedawcy energii elektrycznej przez klienta w trakcie obowiązywania umowy, umowa ulega automatycznemu rozwiązaniu w dniu poprzedzającym dzień zmiany sprzedawcy energii tj. dzień przyjęcia nowej umowy do realizacji przez OSD. W świetle powyższego, nawet przy przyjęciu, iż zasadnym było zawarcie umowy sprzedaży rezerwowej w dniu 20 grudnia 2022 r., winna ona ulec automatycznemu rozwiązaniu przed terminem rozpoczęcia jej obowiązywania z uwagi na to, iż w rzeczonej dacie doszło już do zgłoszenia do OSD realizacji nowej umowy.

Abstrahując od powyższego w ocenie Sądu powód w żaden sposób nie wykazał, iż w okresie objętym żądaniem pozwu (1 – 4 stycznia 2023 r.) faktycznie doszło do zużycia przez użytkownika wskazanego w fakturze PPE energii elektrycznej w łącznej ilości ponad 450 kWh. Pomimo zarzutów podniesionych w tym zakresie przez stronę pozwaną, powód ograniczył się tylko i wyłącznie do przedłożenia jedynie samej faktury, która zawierała jedynie końcowe wartości przyjęte przez sprzedawcę energii. Rzeczony dokument nie zawierał przy tym żadnego szczegółowego rozliczenia – przede wszystkim brak było danych dotyczących stanu liczników na początku analizowanego okresu jak też na jego zakończeniu, nie wskazano również sposobu w jaki dokonano odczytów, czy powyższe odbyło się zdalnie czy też w sposób bezpośredni. Abstrahując od powyższego, mając na uwadze wielkość lokalu (nieco ponad 25 m ²) jak też okres jaki obejmowało rozliczenie (początek roku kalendarzowego), w świetle zasad doświadczenia życiowego oraz racjonalności wątpliwym było w ocenie Sądu by zużycie energii elektrycznej odpowiadało ilościom podanym przez powoda. Warto zauważyć, iż ilość zużytej energii elektrycznej wskazanej w fakturze stanowiła 1/5 średniego rocznego zużycia energii elektrycznej w gospodarstwach domowych w 2021 r. (2.523 kWh) oraz 10% rocznego zużycia w przypadku gospodarstw domowych prowadzących działalność rolniczą (tak opracowanie GUS na stronie https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/srodowisko-energia/energia/zuzycie-energii-w-gospodarstwach-domowych-w-2021-roku,2,5.html). Powyższe dodatkowo wzmacniał dowód z przesłuchania pozwanego, które wskazał, iż w czasie gdy prowadził swoją działalność gospodarczą, rachunki oscylowały w granicach 150 zł za dwa miesiące.

Podsumowując wszystko powyższe, w ocenie Sądu materiał zgromadzony w aktach sprawy prowadził do wniosku, iż OSD w sposób błędny i nieuzasadniony rozpoczął procedurę zawarcia a następnie uruchomienia sprzedaży rezerwowej dla pozwanego. Ten zaś nie tylko umowę o sprzedaży wypowiedział, ale również takowa została, wraz z umową dystrybucji, zawarta przez nowy podmiot, gdzie data świadczenia usług została określona na dzień 1 stycznia 2023 r. W ocenie Sądu z niewiadomych względów OSD, pomimo posiadania prawidłowego zgłoszenia co do zmiany podmiotów, zawarł w imieniu pozwanego umowę sprzedaży rezerwowej, która jednakże nie powinna mieć miejsca. Jednocześnie powód nie wykazał, iż w analizowanym okresie faktyczne zużycie energii elektrycznej kształtowało się na poziomie podanym w treści faktury. W związku z tym w ocenie Sądu roszczenie strony powodowej było nieuzasadnione i podlegało oddaleniu w całości o czym orzeczono w punkcie I wyroku.

O kosztach procesu orzeczono w oparciu o art. 98 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony.

Przegrywający sprawę powód powinien zwrócić pozwanemu koszty procesu, na które składały się koszty zastępstwa procesowego w kwocie 900 złotych (§ 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych; tekst jedn. Dz. U. z 2018 r. poz. 265) wraz z kwotą 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. Łącznie w punkcie II wyroku zasądzono od powoda na rzecz pozwanego kwotę 917,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Nadto zgodnie z art. 98 § 1 ¹ k.p.c. od kwoty zasądzonej tytułem zwrotu kosztów procesu należą się odsetki, w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono, do dnia zapłaty. W związku z powyższym Sąd zasądził od kwoty 917,00 złotych odsetki ustawowe za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

SSR Przemysław Kociński