Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Bydgoszczy

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 lipca 2022 r.

Sąd Rejonowy w Bydgoszczy XIV Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	Sędzia SR Agata Anna Borucka
Protokolant:	Sekretarz sądowy Zuzanna Niedbalska

po rozpoznaniu w dniu 1 lipca 2022 r. w Bydgoszczy

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we W.

przeciwko Bank (...) S.A. z siedzibą w B.

o zapłatę

zasądza od pozwanego Banku (...) S.A. z siedzibą w B. na rzecz powoda (...) z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we W. kwotę 2.559,89 zł (dwa tysiące pięćset pięćdziesiąt dziewięć złotych 89/100) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 23 grudnia 2021 r. do dnia zapłaty,

zasądza od pozwanego Banku (...) S.A. na rzecz powoda (...) z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we W. kwotę 1.117 zł (tysiąc sto siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sędzia SR Agata Anna Borucka

Sygn. akt XIV C 777/22

UZASADNIENIE

ŻĄDANIA STRON:

Strona powodowa (...) Sp. z o.o. z siedzibą we W. wniosła pozew przeciwko Bankowi (...) S.A. z siedzibą w B. o zapłatę kwoty 2.559,89 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 23 grudnia 2021 roku do dnia zapłaty oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powódka wskazała, że dnia 15 września 2015 roku pozwany zawarł z konsumentem umowę kredytu konsumenckiego nr (...)- (...) na kwotę 44.605,92 zł (całkowity koszt kredytu wyniósł 90.873,07 zł). Zaznaczyła, że umowa została zawarta do dnia 10 października 2025 roku. Podniosła, że konsument dnia 15 września 2016 roku dokonał wcześniejszej spłaty kredytu, a termin całkowitego rozliczenia kredytu nastąpił w dniu 6 grudnia 2021 roku, w wyniku rozliczenia przez pozwanego prowizji. Powódka wskazała, że zawarła z konsumentem umowę przelewu wszelkich wierzytelności pieniężnych przysługujących mu od pozwanego. Pozwany został powiadomiony o cesji i wezwany do zapłaty. Powódka upatrywała swojego roszczenia w naruszeniu przepisów skutkujących sankcją kredytu darmowego. Wskazała, że pozwany naliczał odsetki od prowizji, która faktycznie nie została udostępniona kredytobiorcy.

Sąd nakazem zapłaty orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów procesu. W uzasadnieniu podniósł zarzut braku legitymacji procesowej powódki (pełnomocnictwo do złożenia oświadczenia nie zawierało podpisu) i z ostrożności procesowej zarzut wygaśnięcia uprawnienia na podstawie art. 45 ust. 5 u.k.k. (oświadczenie może złożyć tylko konsument, którym powódka nie jest). Pozwany wskazał, że oświadczenie zostało złożone po terminie, gdyż wykonaniem umowy była spłata kredytu przez konsumenta, a nie zwrot przez pozwanego części prowizji. Z ostrożności procesowej pozwany podniósł również zarzut nadużycia prawa podmiotowego w postaci wierzytelności wynikającej z umowy z kredytu konsumenckiego, które jest sprzeczne ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa.

Powódka w odpowiedzi na sprzeciw podtrzymała swoje stanowisko i odniosła się do zarzutów i twierdzeń pozwanego.

Sąd ustalił, co następuje:

Dnia 15 września 2015 roku Bank (...) S.A. z siedzibą w B. zawarł z konsumentem T. S. umowę o kredyt gotówkowy (...) nr (...)- (...). Całkowita kwota kredytu wyniosła 44.605,92 zł (§ 1 pkt 2). Całkowita kwota do zapłaty wynosiła 90.873,07 zł (§ 12). Okres kredytowania określono na okres od dnia 15 września 2015 roku do dnia 10 października 2025 roku. Kredyt pomniejszony o wysokość pierwszej składki ubezpieczeniowej wyniósł 44.256,21 zł. Umowa określała prowizję w kwocie 3.590,78 zł (§ 2 ust. 1). Do całkowitej kwoty do zapłaty doliczono pozaodsetkowe koszty kredytu. Wysokość oprocentowania kredytu była zmienna i na dzień zawarcia umowy wynosiła 7,77% w stosunku rocznym. Oprocentowanie kredytu stanowiło sumę stałej w całym okresie kredytowani marży Banku wynoszącej na dzień zawarcia umowy 5,97% i stawki WIBOR 6M z najbliższego dnia roboczego poprzedzającego dzień złożenia wniosku kredytowego, tj. z dnia 13 września 2015 roku, wynoszącej 1,8% w stosunku rocznym (§ 3 ust. 1). Rzeczywistą roczną stopę oprocentowania określono na 35,92%.

Dowód: umowa o kredyt gotówkowy (...) nr (...)- (...) (k. 11-14).

Dnia 19 maja 2016 roku T. S. zawarł z (...) Bank S.A. z siedzibą w W. umowę o kredyt konsolidacyjny nr (...) w wysokości 49.451,14 zł na spłatę zobowiązań z kredytów zaciągniętych w Banku (...) S.A.

Dowód: umowa o kredyt konsolidacyjny nr (...) (k. 15-21).

19 maja 2016 r. w 247 dniu obowiązywania umowy dokonał on całkowitej spłaty kredytu konsumenckiego przed upływem terminu na jaki umowa została zawarta.

Dowód: oświadczenie o dokonaniu całkowitej spłaty kredytu konsumenckiego (k. 22).

Powódka nabyła od T. S. wierzytelność obecną i przyszłą wynikającą z umowy kredytu nr (...)- (...) na mocy umowy cesji.

Dowód: umowa cesji nr (...) (k. 23-23v).

Pozwany dnia 6 grudnia 2021 roku dokonał zwrotu proporcjonalnej części prowizji kredytowej w związku ze wcześniejszą spłatą kredytu (4.894,41 zł).

Dowód: potwierdzenie przelewu (k. 24).

Powódka, na mocy upoważnienia udzielonego przez T. S., pismem z dnia 13 grudnia 2021 roku złożyła pozwanemu oświadczenie w trybie art. 45 w zw. z art. 30 ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim wraz z wezwaniem do zapłaty. Podniosła w nim zarzut naruszenia art. 30 ust. 1 pkt 4, 6, 7, 10, 11 i 15 ustawy o kredycie konsumenckim (dalej u.k.k.).

Dowód: oświadczenie w trybie art. 45 w zw. z art. 30 ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim i pełnomocnictwo (k. 25-33).

T. S. uiścił kwotę 2.318,75 zł tytułem odsetek od kredytu.

Dowód: zestawienie wpłat (k. 30-30v).

T. S. uiścił kwotę 241,14 zł tytułem prowizji.

Bezsporne.

PODSTAWA USTALEŃ:

W niniejszej sprawie poprzednik prawny strony powodowej i strona pozwana zawarli skuteczną umowę pożyczki, którą pożyczkobiorca zobowiązał się zwrócić do dnia 10.10.2025 r. (art. 720 § 1 k.c.). Całkowita kwota do zapłaty (w rozumieniu art. 5 ust. 8 w zw. z art. 3 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 12 maja 2011r. o kredycie konsumenckim; Dz.U.2014.1497 z późn. zm.) wynikała z dokumentów przedstawionych przez stronę powodową. Dokumentom tym Sąd przydał walor w pełni wiarygodnych środków dowodowych. Nie budziły one bowiem żadnych wątpliwości co do swojej autentyczności oraz zgodności z przedstawionym w nich stanem rzeczy. Korespondowały z pozostałym zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym, a ich treść zgodna była z zasadami logiki i doświadczenia życiowego. Stanowiły one spójną i logiczną całość. Obopólnie się uzupełniały tworząc chronologiczny ciąg zdarzeń.

Sąd zważył, co następuje:

W pierwszej kolejności należy zauważyć, że w uzasadnieniu wyroku nie ma potrzeby i nie ma obowiązku wyrażania szczegółowego stanowiska do wszystkich poglądów prezentowanych przez strony, o ile nie miały one istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 października 1998 r. w sprawie II UKN 282/98, Legalis 44600, oraz wyrok (...) z 21 lipca 2015 r. w sprawie D. przeciwko Turcji (...), Legalis 1378918). Dopuszczalne – a w świetle brzmienia art. 327 (1) § 2 kpc wręcz konieczne - jest rozprawienie się z poszczególnymi zarzutami niejako en bloc, poprzez zaprezentowanie odmiennego zapatrywania w kwestii faktów lub prawa nie pozostawiające przestrzeni dla racjonalnej obrony pozostałych zarzutów, które – przy uwzględnieniu koncepcji sądu – stają się wówczas bezprzedmiotowe (por. uzasadnienie wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 20 grudnia 2017 r. w sprawie VI ACa 1651/15, Legalis 1733044).

Dlatego też Sąd – stosownie do wymogów art. 327 ¹ § 2 kpc - sporządził niniejsze uzasadnienie w sposób możliwie zwięzły.

Strona pozwana podniosła w toku postępowania szereg zarzutów, które zasadniczo można podzielić na 2 grupy:

te dotyczące wad formalnych oświadczeń, które powodowały przejście uprawnień konsumenta na stronę powodową i od których dojście do skutku sankcji kredytu darmowego było uzależnione;

zarzuty wprost kwestionujące zasadność zastosowania przedmiotowej sankcji.

Sąd w pierwszej kolejności odniesie się zatem do pierwszej grupy zarzutów i tak:

Pozwany zarzucił brak legitymacji czynnej powódki. Zdaniem strony pozwanej powódka zawarła co prawda z konsumentem umowę cesji wierzytelności przysługującej z przedmiotowej wierzytelności, jednak dotyczyło to roszczeń pieniężnych, a nie uprawnień prawnokształtujacych. Pogląd ten nie sposób uznać za trafny co wynika wprost z umowy cesji łączącej strony. Przedmiotem umowy cesji zgodnie z § 1 pkt 1 umowy były wszelkie wierzytelności pieniężne w tym obecne i przyszłe przysługujące w stosunku do kredytodawcy obejmujące wierzytelność o zwrot wszelkich nienależnie pobranych opłat, kosztów oraz zwrotu kosztów związanych ze wcześniejszą spłatą kredytu mogącą wynikać z zastosowania art. 45 cytowanej powyżej ustawy tj. sankcją kredytu darmowego wraz ze wszystkimi związanymi z tym wierzytelnościami w tym odsetkami. Treść zapisu umowy była zatem oczywista, jasna i nie budząca jakichkolwiek wątpliwości interpretacyjnych. Uprawnienie wynikające z treści art. 45 ustawy ma charakter oświadczenia prawnokształcującego i jako takie nie mogło na mocy umowy cesji zostać przeniesione na powódkę. Dlatego też słusznie powódka złożyła takie oświadczenie w imieniu konsumenta, powołując się na jego pełnomocnictwo. Chybiony okazał się również zarzut pozwanego, że pełnomocnictwo nie zawierało podpisu, ponieważ pełnomocnictwo zostało udzielone elektronicznie, poprzez portal A., przy użyciu podpisu elektronicznego, równorzędnego z podpisem własnoręcznym. Nadto strona powodowa załączyła do akt sprawy płytę CD pozwalającą na weryfikację danych i podpisu (vide k. 127). Zdaniem Sądu oświadczenie złożone zostało w wymaganym terminie. Oświadczenie zostało bowiem skierowane do pozwanego dnia 13 grudnia 2021 roku, a roczny termin rozpoczął bieg dnia 6 grudnia 2021 roku, w momencie zwrotu przez pozwanego proporcjonalnej części prowizji na skutek wcześniejszej spłaty kredytu. Należy bowiem uznać, że umowa została wykonana dopiero po całkowitym jej rozliczeniu, tj. po uregulowaniu zobowiązań przez Bank. Jak wynika z treści art. 45 ustawy roczny termin należy liczyć od dnia wykonania umowy. Przez wykonanie umowy należy umowy należy rozumieć z kolei sytuację w której należycie wykonano wszelki obowiązki w ramach stosunku kredytu konsumenckiego w tym obowiązki powstałe z mocy ustawy. Chodzi tu zatem o obowiązki dotyczące świadczenia głównego i świadczeń ubocznych po stronie konsumenta oraz kredytodawcy, wykonane dobrowolnie lub przymusowo ( tak też wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 01.07.2019 r., V ACa 118/18). Za element wykonania umowy uznać należy niewątpliwie rozliczenie kredytu.

Z powyższych względów Sąd uznał, że oświadczenie zostało złożone poprawnie pod względem formalnym.

Jeśli chodzi o zarzuty naruszenia przepisów ustawy skutkujących uprawnieniem do powoływania się na sankcję kredytu darmowego to stwierdzić należy, że:

W niniejszej sprawie zastosowanie znalazły przepisy ustawy z dnia 12 maja 2011r. o kredycie konsumenckim; Dz.U.2014.1497 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 45 ust. 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim w przypadku naruszenia przez kredytodawcę art. 29 ust. 1,
art. 30 ust. 1 pkt 1-8, 10, 11, 14-17, art. 31-33, art. 33a i art. 36a-36c konsument, po złożeniu kredytodawcy pisemnego oświadczenia, zwraca kredyt bez odsetek
i innych kosztów kredytu należnych kredytodawcy w terminie i w sposób ustalony w umowie. Sankcja kredytu darmowego polega zatem w ogólności na tym, że uprawnieniu konsumenta do spłaty kredytu bez odsetek i innych kosztów kredytu należnych kredytodawcy. Koszty należne kredytodawcy obejmują z kolei wszelkie koszty, które wchodzą w skład całkowitego kosztu kredytu bez względu na to, czy są pobierane wyłącznie na rzecz kredytodawcy, czy też kredytodawca jest zobowiązany koszty te po ich otrzymaniu rozliczyć z osobami trzecimi. Ustawa wskazuje wyraźnie, że sankcja kredytu darmowego odnosi się oprócz odsetek jedynie do kosztów należnych kredytodawcy. Sankcja ta w daleko idący sposób modyfikuje treść stosunku prawnego łączącego kredytodawcę z konsumentem na niekorzyść tego pierwszego jako strony silniejszej węzła obligacyjnego. Zastosowanie sankcji kredytu darmowego uzależnione jest zatem od określonych zachowań zarówno kredytodawcy jak i kredytobiorcy. Podstawę do zastosowania ww. sankcji może stanowić np. pominięcie w treści umowy o kredyt konsumencki takich jej postanowień jak dane pozwalające na identyfikację konsumenta, kredytodawcy oraz pośrednika kredytowego, określenia rodzaju kredytu, czasu obowiązywania umowy, całkowitej kwoty kredytu, terminów i sposobów wypłaty kredytu, określnie stopy %, (...), całkowitej kwoty do zapłaty przez kredytobiorcę ustalonej w dniu zawarcia umowy wraz z podaniem wszystkich założeń przyjętych do jej obliczania, określania zasad i terminów spłaty kredytu, kolejności zaliczania rat kredytu na poczet należności, informacji o prawie do otrzymania bezpłatnie harmonogramu spłaty kredytu, informacji o innych kosztach prowizjach, marżach, opłatach, kosztach dodatkowych, zasadach na jakich ww. koszty mogą ulec zmianie, informacji o rocznej stopie oprocentowania zadłużenia przeterminowanego, sposobie zabezpieczenia i ubezpieczenia spłaty kredytu o ile umowa takowe przewiduje, sposobu i terminu do odstąpienia od umowy kredytu, obowiązku zwrotu przez konsumenta udostępnionego mu przez kredytodawcę kredytu oraz odsetek należnych w stosunku dziennym, informacji o prawie konsumenta do spłaty kredytu przez terminem, informacji o prawie kredytodawcy do zastrzeżenia w umowie prowizji za dokonanie spłaty kredytu przed terminie oraz zasad ustalania wysokości tych prowizji. Wszystkie ww. obowiązki nałożone zostały art. 10 Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2008/48/WE z dnia 23 kwietnia 2008 r. która jest podstawą do ujednolicenia standardów informacyjnych we wszystkich krajach Wspólnot.

Przewidziana w art. 45 ustawy sankcja kredytu darmowego stanowi natomiast transpozycję obowiązku zapewnienia skutecznego egzekwowania nałożonych przez Dyrektywę obowiązków (art. 23 Dyrektywy). Oznacza to zatem nic innego jak to, że przepisu ustawy o kredycie konsumenckim muszą być dostosowane i odczytywane w kontekście tak postanowień Dyrektywy jak i bogatego i ugruntowanego orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej ( (...)). Obowiązek informacyjny o którym mowa w art.45 ustawy odnosi się do tych najistotniejszych postanowień umowy mających de facto wpływ na to, czy i z jakim podmiotem chce on zawrzeć umowę. W sytuacji gdyby konsument nie został należycie poinformowany o podstawowych prawach w sposób dla niego jasny i zrozumiały lub gdy w ogóle go o nich nie poinformowano lub uczyniono to nieprawidłowo ustawodawca umożliwia mu w takiej sytuacji rezygnację z umowy i spłatę jedynie kapitału. Tego rodzaju sankcja mieści się w granicach art. 23 Dyrektywy.

W przedmiotowej sprawie w ocenie Sądu o merytorycznej zasadności dochodzonego roszczenia przesądziły zarzuty naruszenia przez pozwaną przepisu art. 30 ust. 1 pkt 4,6,7,10,11 i 15 u.k.k.

Zgodnie z tymi przepisami, umowa o kredyt konsumencki powinna określać: całkowitą kwotę kredytu (pkt 4), stopę oprocentowania kredytu, warunki stosowania tej stopy, a także okresy, warunki i procedury zmiany stopy oprocentowania wraz z podaniem indeksu lub stopy referencyjnej, o ile ma zastosowanie do pierwotnej stopy oprocentowania kredytu; jeżeli umowa o kredyt konsumencki przewiduje różne stopy oprocentowania, informacje te podaje się dla wszystkich stosowanych stóp procentowych w danym okresie obowiązywania umowy (pkt 6), rzeczywistą roczną stopę oprocentowania oraz całkowitą kwotę do zapłaty przez konsumenta ustaloną w dniu zawarcia umowy o kredyt konsumencki wraz z podaniem wszystkich założeń przyjętych do jej obliczenia (pkt 7), informację o innych kosztach, które konsument jest zobowiązany ponieść w związku z umową o kredyt konsumencki, w szczególności o opłatach, w tym opłatach za prowadzenie jednego lub kilku rachunków, na których są zapisywane zarówno transakcje płatności, jak i wypłaty, łącznie z opłatami za korzystanie ze środków płatniczych zarówno dla transakcji płatności, jak i dla wypłat, prowizjach, marżach oraz kosztach usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń, jeżeli są znane kredytodawcy, oraz warunki, na jakich koszty te mogą ulec zmianie (pkt 10), roczną stopę oprocentowania zadłużenia przeterminowanego, warunki jej zmiany oraz ewentualne inne opłaty z tytułu zaległości w spłacie kredytu (pkt 11), termin, sposób i skutki odstąpienia konsumenta od umowy, obowiązek zwrotu przez konsumenta udostępnionego przez kredytodawcę kredytu oraz odsetek zgodnie z rozdziałem 5, a także kwotę odsetek należnych w stosunku dziennym (pkt 15).

Co do zarzutu naruszenia art. 30 ust. 1 pkt 4 u.k.k. rację ma powódka, że pozwany uwzględniając w całkowitej kwocie kredytu również środki faktycznie nieprzekazane konsumentowi, określiła ją w sposób mylący dla konsumenta. Do całkowitej kwoty kredytu zaliczana może być tylko ta część kredytu, która jest udostępniana kredytobiorcy, z wyłączeniem prowizji i innych kosztów kredytu.

Pkt 6 ww. przepisu naruszono przez to, że Bank nie wskazał, jaka jest wysokość odsetek maksymalnych na dzień zawarcia umowy kredytu ani nie określił, w jakiej formie kredytodawca będzie informowany o zmianie wysokości odsetek maksymalnych, chociaż był do tego zobowiązany.

W kwestii naruszenia art. 30 ust. 1 pkt 7 u.k.k., pozwany pobierał odsetki od prowizji, która wliczona już była w całkowity koszt kredytu. Spowodowało to podanie błędnego (...) i całkowitej kwoty do zapłaty. Należy uznać taką praktykę pozwanego za niedopuszczalną.

Co do punktu 10 ww. artykułu, powódka twierdziła, że został naruszony z uwagi na niewskazanie warunku determinującego zmianę kosztów kredytu w sytuacji określonej w art. 45 ust. 1 u.k.k. Według niej naruszono zatem obowiązek informacyjny w zakresie powiadomienia konsumenta o możliwości skorzystania z sankcji darmowego kredytu. W ocenie Sądu art. 30 § 1 pkt 10 u.k.k. nie zawiera obowiązku informowania konsumenta o możliwości skorzystania z tej sankcji. Przepis ten stanowi bowiem o obowiązku informowania o kosztach, które konsument jest zobowiązany ponieść, co nie jest powiązane z uprawnieniem do złożenia oświadczenia w trybie art. 45 ust. 1 u.k.k.

Co do uwag do punktu 11 powyższego przepisu, powódka zarzuciła, że pozwany ograniczył obowiązek informowania jedynie do zmiany oprocentowania od zadłużenia przeterminowanego, a ponadto nie poinformował o stopie odsetek karnych. Jednak przepis ten nakłada na Bank obowiązek informowania właśnie o rocznej stopie oprocentowania zadłużenia przeterminowanego, co pozwany uczynił.

Nie ma ponadto racji powódka odnośnie punktu 15 przepisu, że pozwany w sposób wprowadzający konsumenta w błąd poinformował o możliwości odstąpienia od umowy, sugerując konieczność skorzystania z załączonego wzoru formularza, mimo że dla skuteczności odstąpienia nie ma obowiązku jego wykorzystania. W § 5 ust. 1 umowy wskazano jedynie, że oświadczenie o odstąpieniu ma być zgodne (a nie identyczne) ze wzorem stanowiącym załącznik nr 1 do umowy. Wzór ten zawiera jedno zdanie, trudno więc zarzucać pozwanemu, że utrudnia konsumentowi odstąpienie od umowy.

Mając na uwadze powyższe, Sąd doszedł do przekonania, że ziściły się przesłanki pozwalające na nałożenie na pozwanego sankcji kredytu darmowego. W ocenie Sądu pozwany naruszył bowiem art. 30 ust. 1 pkt 4, 6 i 7 u.k.k., a naruszenie choćby jednego z tych punktów skutkowało możliwością skorzystania z sankcji darmowego kredytu. Ponadto konsument w prawidłowy sposób złożył stosowne oświadczenie. W konsekwencji kwoty wpłacone przez konsumenta tytułem odsetek i kosztów stały się świadczeniem nienależnym w rozumieniu art. 405 i 410 k.c. gdyż podstawa świadczenia odpadła.

W związku z tym, Sąd zasądził od pozwanego kwotę 2.559,89 zł. Na powyższą kwotę złożyła się kwota: 2.318,75 zł z tytułu zapłaconych przez kredytobiorcę odsetek zgodnie z zestawieniem (vide k. 30) zaś strona pozwana w toku postępowania nie zakwestionowała, by kwota ta została obliczona w sposób nieprawidłowy, a także kwota 241,14 zł z tytułu prowizji obliczona według następującego wzoru:

kwota prowizji : ilość dni trwania umowy = kwota prowizji za dzień trwania umowy

3.590,78 zł (...) = 0,976

kwota prowizji za dzień trwania umowy x liczba dni obowiązywania umowy

0.975 x 247 dni = 241,14 zł

Kwota ta stanowiła uiszczone przez konsumenta na rzecz pozwanego odsetki i pozaodsetkowe koszty kredytu.

Zgodnie zaś z art. 481 § 1 kc, jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

W niniejszej sprawie wierzyciel wezwał pozwanego do spełnienia świadczenia w terminie 7 dni od otrzymania wezwania. Przesyłkę nadano w dniu 14 grudnia 2021 r. Zatem naliczenie odsetek od dnia 23.12.2021 r. było zasadne i zostało udowodnione.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. na podstawie art. 98 kpc. Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 1.117 zł, co stanowiło koszt wynagrodzenia pełnomocnika (§ 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie) -900 zł, opłatę od pozwu – 200 zł i opłatę od pełnomocnictwa – 17 zł.

Sędzia Agata Anna Borucka

Sygn. akt II Ca 948/22

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 września 2023 roku

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy II Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący SSO Ireneusz Płowaś

■

po rozpoznaniu w dniu 13 września 2023 r. w Bydgoszczy na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we W.

przeciwko Bankowi (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w B. o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Bydgoszczy

z dnia 13 lipca 2022 roku, sygn. akt XIV C 777/22 upr

1/ zmienia zaskarżony wyrok:

w punkcie 1 (pierwszym) w ten sposób, że oddala powództwo;

w punkcie 2 (drugim) w ten sposób, że zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 917 zł (dziewięćset siedemnaście) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się wyroku, tytułem zwrotu kosztów procesu;

II/ zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 650 zł (sześćset pięćdziesiąt) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi za czas po upływie tygodnia od dnia doręczenia wyroku powodowi, tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

SSO Ireneusz Płowaś

Sygn. akt II Ca 948/22

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Bydgoszczy wyrokiem z dnia 13 lipca 2022 roku po rozpoznaniu sprawy z powództwa (...) spółki z o.o. z siedzibą we W. przeciwko Bankowi (...) S.A. w B. o zapłatę w punkcie 1 zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2.559,89 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 23 grudnia 2021 r. do dnia zapłaty, a w punkcie 2 zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.117 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Apelację od w/o wyroku wniósł pozwany, zaskarżając go w całości i zarzucając:

naruszenie art. art. 45 ust. 1 i 5, art. 30 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie kpnsumenckim poprzez błędną wykładnię i uznanie, że dniem wykonania umowy jest dzień zapłaty kwoty tytułem zwrotu prowizji za wcześniejszą spłatę zobowiązania kredytowego, a przez to uznanie, że został zachowany roczny termin do złożenia oświadczenia o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego, a także poprzez uznanie, że Bank ma obowiązek podania w umowie maksymalnej kwoty odsetek oraz określenia w jakiej formie kredytodawca będzie informowany o zmianie wysokości odsetek maksymalnych, oraz, że Bank w sposób nieprawidłowy określił w umowie całkowitą kwotę do zapłaty,

naruszenie przepisów prawa procesowego, tj. art. 233 § 1 kpc polegające na dowolnej a nie swobodnej ocenie dowodów , skutkującej sprzecznością istotnych ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego, poprzez niesłuszne przyjęcie, że pozwany nie udostępnił konsumentowi kwoty wskazanej jako całkowita spłata kredytu.

Mając powyższe na uwadze porwany wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu z uwzględnieniem kosztów postępowania odwoławczego.

Powód w odpowiedzi na apelację pozwanego wniósł o jej oddalenie w całości i o zasądzenie na swoją rzecz od pozwanego kosztów procesu za II instancję według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelację pozwanego należało uznać za zasadną.

Sąd Rejonowy poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne z rozważeniem całokształtu materiału dowodowego, nie były one sporne i Sąd Okręgowy je podziela, czyniąc własnymi. Natomiast nie akceptuje oceny prawnej wyrażonej przez ten Sąd, która prowadziła do uwzględnienia powództwa.

W ocenie Sądu Okręgowego doszło naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dowolną ocenę materiału dowodowego w zakresie kwoty kredytu udostępnionej konsumentowi w J. umowy z dnia 15 września 2015 r. przy czym w zakresie kwoty w ustaleniach faktycznych Sąd Rejonowy przyjął ,że w umowie wskazano jako całkowitą kwotę kredytu 44.605,92 zł co było prawidłowe, natomiast w rozważaniach natury prawnej przyjął, że konsumentowi faktycznie wypłacono niższą kwotę z wyłączeniem prowizji i innych kosztów kredytu.

Zgodzić się należy ze skarżącym, że pozwany nie dopuścił się naruszeń przepisów ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (dalej u.k.k.), skutkujących możliwością skorzystania z sankcji kredytu darmowego. Przedmiotowa umowa kredytowa zawiera wszystkie wymagane przez w/w ustawę postanowienia.

Pozwany ma rację, że wysokość całkowitej kwoty kredytu określona na kwotę 44.605,92 zł w § 1 pkt 2 umowy została w całości udostępniona kredytobiorcy do dyspozycji. Odmiennie, aniżeli przyjął to Sad Rejonowy i powódka w pozwie, kwota ta nie uwzględniała środków, które faktycznie nie zostały przekazane kredytobiorcy, a konkretnie kwoty prowizji. W § 2 pkt 1 wskazano, że kredytobiorca po uruchomieniu kredytu, upoważnia bank do pobrania należności banku (w tym kwoty prowizji w wysokości 3.590,78 zł) i zobowiązuje się do zapewnienia środków na rachunku na ten cel (§ 2 pkt 2). Przy czym, z postanowienia tego nie wynika, że środki te mają pochodzić z udostępnionej kwoty kredytu, ani że prowizja zostanie z tej kwoty potrącona. Kredytobiorca mjał zapewnić te środki i to od niego zależało z jakiego źródła te środki będą pochodziły. Podkreślić należy, że zgodnie z umową kredyt został udzielony na cele konsumpcyjne, a nie w celu poniesienia kosztów tego kredytu. To sam kredytobiorca podjął własną, niezależną decyzję z jakich środków zostanie uiszczona kwota na pokrycie kosztów prowizji. Kredytobiorcy została przekazana do swobodnego dysponowania umówiona kwota, a zatem jej wysokość w umowie została oznaczona prawidłowo.

Wobec tego zgodzić się należało z pozwanym, że doszło do naruszenia przez Sąd Rejonowy przepisu art. 30 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 5 ustawy o kredycie konsumenckim poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i błędne przyjęcie , iż pozwany zaliczył do kredytu koszt prowizji.

Nie doszło również do naruszenia art. 30 ust. 1 pkt 7 ustawy o kredycie konsumenckim, bowiem w sposób poprawny została oznaczona rzeczywista roczna stopa oprocentowania, którą określono na 35,92 %, o czym stanowi § 3 pkt 13 umowy. Wprowadzanie do treści umowy kredytowej zapisów założeń obliczenia (...) w sytuacji gdy zostały one oparte na treści załącznika do ustawy, nie jest konieczne. Istotne jest to, że w umowie została wskazana wysokość (...), a więc konsument został poinformowany o tym, ile wynosi całkowity koszt zaciągnięcia danego kredytu. Pozwoliło mu to na ocenę wysokości jego zobowiązania oraz na porównanie ofert z innych kredytodawców. Wszystkie niezbędne dane liczbowe zostały szczegółowo, prawidłowo opisane.

Sąd Okręgowy dodatkowo zwraca uwagę ,że w treści przedmiotowej umowy wskazano, jaka jest wysokości prowizji (§ 2 pkt 1), a także poinformowano kredytobiorcę, że na koszt kredytu ma wpływ zmiana oprocentowania i wskaźnik WIBOR 6M, którego wysokość podawana jest do wiadomości w komunikacie banku, dostępnym w lokalach placówek banku oraz na stronie internetowej (k. § 3 ust. 2 i 5). Ponadto w § 3 ust. 7 kredytobiorca oświadczył, że został poinformowany o ponoszeniu ryzyka związanego ze wzrostem oprocentowania udzielonego kredytu oraz, że zapoznał się ze skutkami wynikającymi z możliwości wzrostu oprocentowania, które zostały przedstawione w symulacji obrazującej możliwość zwiększenia kosztów obsługi udzielonego kredytu.

Dodać przy tym należy, że elementy o których mowa w art. 30 u.k.k. nie muszą być zawarte w jednym dokumencie (tak wyr. (...) z 9.11.2016 r., (...) Slovakia, C-42/15, EU:C:2016:842, pkt 30-33). Konieczne jest w takim wypadku, aby umowa o kredyt zawierała jasne i precyzyjne odesłania do innych dokumentów w formie pisemnej lub do innych trwałych nośników zawierających konieczne elementy tej umowy, przy czym owe inne dokumenty lub inne trwałe nośniki muszą być faktycznie przekazane konsumentowi przed zawarciem umowy w sposób umożliwiający mu rzeczywiste poznanie wszystkich praw i obowiązków (tak wyr. (...) z 9.11.2016 r., (...) Slovakia, C-42/15, EU:C:2016:842, pkt 34). W niniejszej sprawie zgodnie z § 11 pkt 4 kredytobiorca oświadczył, że przed zawarciem umowy otrzymał formularz informacyjny dotyczący kredytu konsumenckiego oraz że bank lub pośrednik kredytowy udzielił mu wszelkich wyjaśnień dotyczących treści informacji przekazanych przed zawarciem umowy oraz postanowień zawartych w umowie w sposób umożliwiający podjęcie decyzji dotyczącej umowy.

Przy zawieraniu umowy kredytowej nie doszło również do naruszenia przepisu art. 30 ust. 1 pkt 15 ww. ustawy, analiza bowiem zapisów umowy prowadzi do jednoznacznego wniosku, że pozwany prawidłowo poinformował kredytobiorcę o warunkach odstąpienia od umowy. Reguluje to zapis § 5 pkt 1 umowy o kredyt gotówkowy z dnia 15 września 2015 r., zgodnie z którym kredytobiorcy przysługuje prawo do odstąpienia od umowy bez podania przyczyny w terminie 14 dni od daty jej zawarcia/.../ składając oświadczenie zgodne z wzorem stanowiącym załącznik nr 1 do umowy.

A zatem z przywołanego postanowienia umowy i z żadnego innego nie wynika, że dla skorzystania z odstąpienia od umowy koniecznym jest wykorzystanie wyłącznie formularza / wzoru/ przekazanego przez kredytodawcę. Posłużenie się wyrażeniem „zgodnie z wzorem" miało na celu zaprezentowanie dla konsumenta jedynie przykładowego schematu oświadczenia o odstąpieniu od umowy, wskazanie, jakie elementy i dane winny się w takim oświadczeniu znaleźć.

Natomiast nie ma racji pozwany, gdy zarzuca naruszenie przepisu art. 45 ust.5 ustawy o kredycie konsumenckim. Sąd Rejonowy trafnie przyjął, że wykonanie umowy następuje wówczas, gdy obie strony umowy ją wykonały. Przez wykonanie umowy natomiast rozumieć należy sytuację, gdy należycie zostały wypełnione wszystkie obowiązki w ramach stosunku kredytu konsumpcyjnego, w tym także te, które powstają z mocy ustawy/ np. odsetki za opóźnienie na podstawie art. 481 §1 k.c./. W typowych przypadkach umowę uznaje się za wykonaną w dniu, w którym konsument spłacił ostatnią ratę/ należność /z tytułu umowy na rzecz kredytodawcy. Możliwe jednak są takie sytuacje , jak w rozpoznawanej sprawie, gdzie kredytodawca wykonał ostatnią czynność i w dniu 6 grudnia 2021 r. zwrócił kredytobiorcy część prowizji wynikającej z faktu wcześniejszej spłaty kredytu/ por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 1 lipca 2019r. sygn. akt VA Ca 118/18/, wtedy roczny termin na skorzystanie z uprawnienia przez kredytobiorcę upływał z dniem 6 grudnia 2022r. Złożenie zatem oświadczenia o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego zostało dokonane przed upływem rocznego terminu bo w dniu 13 grudnia 2021 r.

Mając jednak na uwadze powyższe rozważania dotyczące braku podstaw do skutecznego złożenia oświadczenia o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw do uznania, żeby wskutek tego naruszenia kredytobiorca był uprawniony zwrócić kwotę kredytu bez odsetek i innych kosztów należnych kredytobiorcy w terminie i w sposób wynikający z zawartej umowy. Brak zatem podstaw do zastosowania sankcji kredytu darmowego, o którym stanowi przepis art. 45 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim.

W konsekwencji Sąd Okręgowy na mocy art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok i oddalił powództwo i zasądził od powódki na rzecz pozwanego zwrot kosztów procesu w kwocie 917 zł, przy czym wysokość wynagrodzenia pełnomocnika powoda została ustalona w oparciu o § 2 pkt. 3 rozporządzenia Min. Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych. W punkcie II wyroku zasądził na mocy art. 98 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. w zw. z § 2 pkt 3 w zw. z § 10 ust.l pkt 1 przywołanego rozporządzenia od powódki na rzecz pozwanego zwrot kosztów postępowania apelacyjnego.

SSO Ireneusz Płowaś