Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Bydgoszczy

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 listopada 2024 r.

Sąd Rejonowy w Bydgoszczy XIV Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:

Sędzia Sądu Rejonowego Aleksandra Smólska-Kreft

po rozpoznaniu w dniu 5 listopada 2024 r. w Bydgoszczy

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) Ltd. z siedzibą w L. (Cypr)

przeciwko W. K.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 3520,87 zł (trzy tysiące pięćset dwadzieścia złotych 87/100) z odsetkami maksymalnymi za opóźnienie od dnia 1 sierpnia 2023 r. do dnia zapłaty;

2.  oddala powództwo w pozostałym zakresie,

3.  zasądza od powoda na rzecz pozwanej kwotę 163,40 zł (sto sześćdziesiąt trzy złote 40/100) tytułem zwrotu kosztów procesu z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

SSR Aleksandra Smólska-Kreft

Sygn. akt XIV C 1143/24

UZASADNIENIE

Powód – (...) Ltd. w L. wniósł o zasądzenie od pozwanej W. K. kwoty 6 500,00zł wraz z odsetkami umownymi w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od 1 sierpnia 2023 r. do dnia zapłaty, kwoty 2 086,23 zł tytułem prowizji naliczonej od wykorzystanego limitu kredytowego wraz z odsetkami umownymi w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od 1 sierpnia 2023r. do dnia zapłaty, kwoty 269,07 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 sierpnia 2023r. do dnia zapłaty. Domagał się także zasądzenia od pozwanej na swoją rzecz zwrotu kosztów procesu wg. norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód podał, że podstawę żądania stanowi umowa
o Wirtualną Kartę Kredytową zawarta 6 października 2022r. pomiędzy pozwaną i spółką (...), na mocy której pożyczkodawca udostępnił pozwanej na okres 360 dni środki pieniężne w postaci limitu kredytowego w rachunku karty kredytowej. Limit wynosił 3 400,00zł. Od udzielonego limitu kredytowego pożyczkodawca nie naliczał odsetek. Pozwana wykorzystała limit w wysokości 7 469,01zł. Dodatkowo wierzyciel pierwotny naliczył prowizję za wykorzystanie limitu kredytowego w wysokości 5 058,23zł. Pozwana nie regulowała zadłużenia terminowo, w związku z czym umowa została jej wypowiedziana. Powód wskazał, że z uwagi na upływ terminu wypowiedzenia należność stała się wymagalna 12 czerwca 2023r. Na poczet należności pozwana dokonała wpłat w wysokości 3 948,14zł. Na kwotę dochodzoną pozwem składa się kwota kapitału do zapłaty 6 500,00zł, prowizja 2 086,23zł. Odsetki liczone od 08 maja 2023r. do dnia 18 czerwca 2023r. w wysokości odsetek ustawowych maksymalnych za opóźnienie tj. 21,25zł oraz odsetki od niespłaconego kapitału w wysokości odsetek ustawowych maksymalnych za opóźnienie w kwocie 227,51 zł naliczone od 19 czerwca 2023r. do dnia wniesienia pozwu.

W odpowiedzi na pozew pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości, ewentualnie o oddalenie powództwa ponad kwotę 3 528,23zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od 11 lipca 2023r. od dnia zapłaty. Ponadto domagała się zwrotu kosztów procesu wg. norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwana zakwestionowała roszczenie powoda co do zasady i co do wysokości, podnosząc zarzuty: braku rzeczywistego wpływu konsumenta na treść postanowień umowy, a konsekwencji nieuzgodnienia indywidualnego warunków umowy kredytu konsumenckiego, abuzywności warunków umownych przewidującymi obciążenie przez pożyczkodawcę jednorazowymi i miesięcznymi prowizjami za skorzystanie z limitu kredytowego, które zostały naliczone do kwoty 5 058,23zł oraz nieważności tych postanowień umownych, niewykazanie wysokości dochodzonego roszczenia oraz nieistnienia zobowiązania pozwanej w wysokości wskazanej przez powoda, uchybienia przez pożyczkodawcę obowiązkowi informacyjnemu oraz obowiązkowi należytego zbadania zdolności kredytowej pozwanej, a w każdym razie niewykazania przez powoda wypełnienia tych obowiązków wobec konsumenta.

W toku procesu stanowiska stron nie uległy zmianie.

S ąd ustalił, co następuje:

W dniu 6 października 2022r. (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. zawarła
z pozwaną umowę o Wirtualną Kartę Kredytową nr (...). Przedmiotem umowy było udzielenie pozwanej limitu kredytowego w rachunku karty w kwocie 3 400,00zł (punkt V pkt 1 umowy). W umowie zastrzeżono, że za wykorzystanie limitu kredytowego F. będzie pobierać prowizję. Prowizja była naliczana od kwoty limitu kredytowego wykorzystanej w danym okresie rozliczeniowym na poczet transakcji płatniczych zaliczonych w ciężar rachunku karty, a jej wysokość określała Taryfa (pkt VI ppkt. 1 i 4 umowy). Zgodnie z umową klient zobowiązał się do spłaty zadłużenia po upływie każdego okresu rozliczeniowego, w terminie wskazanym w zestawieniu operacji w wysokości nie niższej niż minimalna kwota do zapłaty. Jeśli klient przekroczył przyznany limit, to powinien niezwłocznie uregulować kwotę przekroczenia. Minimalna kwota do zapłaty stanowiła sumę zaległej prowizji i innych opłat naliczonych w poprzednich okresach rozliczeniowych, prowizji i innych opłat naliczonych w bieżącym okresie, kwoty przekroczenia limitu w poprzednich okresach oraz kwoty przekroczenia limitu w bieżącym okresie rozliczeniowym. Po rozwiązaniu lub wygaśnięciu umowy minimalna kwota do zapłaty stanowiła kwotę zadłużenia (pkt IX ppkt 1-3 umowy). W umowie zastrzeżono, że od należności przeterminowanych F. pobiera odsetki za opóźnienie naliczane według zmiennej stopy procentowej równej stopie odsetek maksymalnych za opóźnienie (pkt IX ppkt. 14 umowy). Zmiana Limitu Kredytowego następowała na zasadach zawartych w regulaminie ( pkt V ppkt. 2 umowy)

dow ód : umowa o W. ą Kartę Kredytową z załącznikami -k. 22-28, upoważnienia -k. 29-33, potwierdzenie zawarcia umowy -k. 43-44,

Pozwana nie regulowała w terminach należności wynikających z umowy, na skutek czego pismem z dnia 30 lipca 2023 r. (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. wypowiedziała pozwanej umowę o Wirtualną Kartę Kredytową z zachowaniem 30-dniowego terminu wypowiedzenia.

dow ód : wypowiedzenie umowy -k. 13-14.

Pozwana na poczet zadłużenia wynikającego z umowy o Wirtualną Kartę Kredytową dokonała spłat w łącznej wysokości 3 948,14zł. Prowizja naliczona przez (...) sp. z o.o. w okresie obowiązywania umowy wynosiła 5 058,23 zł

okoliczno ści bezsporne, ponadto dow ód: zestawienie operacji (k. 34-42)

W dniu 27 października 2022 r. (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. zawarła
z powodem ramową umowę przelewu wierzytelności, a w dniu 19 czerwca 2023r. porozumienie nr 40 do ramowej umowy przelewu wierzytelności, na mocy której powód nabył wierzytelność przysługującą (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. wobec pozwanej z tytułu umowy o Wirtualną Kartę Kredytową z dnia 6 października 2022r. Powód zawiadomił pozwaną o cesji wierzytelności, a następnie wezwał do zapłaty.

dow ód : ramowa umowa przelewu wierzytelno ści z dnia 27 października 2022 r. -k. 47-48v, porozumienie nr 40 z dnia 19 czerwca 2023 r. do umowy ramowej przelewu wierzytelności z zał. papierowym wykazem wierzytelności (k. 49-52) oświadczenie o zapłacie ceny (k. 53), pełnomocnictwa wraz z załącznikami (k. 53v-59) zawiadomienie o przelewie wierzytelności (k. 61), przedsądowe wezwanie do zapłaty (k. 60)

S ąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów i pism przedłożonych przez strony. Sąd uznał za wiarygodne dokumenty i pisma zgromadzone w sprawie, albowiem ich autentyczność i prawdziwość nie wzbudziły wątpliwości Sądu. Podkreślenia wymaga jednak, że czym innym jest przyznanie dowodom z dokumentów waloru prawdziwości tj. uznanie, że nie zostały one podrobione czy przerobione, a czym innym są wnioski jakie z dowodów takich się wyciąga.

W pierwszej kolejności należy zauważyć, że w uzasadnieniu wyroku nie ma potrzeby i nie ma obowiązku wyrażania szczegółowego stanowiska do wszystkich poglądów prezentowanych przez strony, o ile nie miały one istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 października 1998 r. w sprawie II UKN 282/98, Legalis 44600, oraz wyrok (...) z 21 lipca 2015 r. w sprawie D. przeciwko Turcji (...), Legalis 1378918). Dopuszczalne – a w świetle brzmienia art. 327Powództwo zasługiwało na częściowe uwzględnienie.

Powód wywodził roszczenie z umowy o Wirtualną Kartę nr (...), zawartą przez pozwaną i poprzednika prawnego – (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. w dniu 06 października 2022r. Umowa ta była umową pożyczki, o której stanowi art. 720 kc. Istotą takiej umowy jest przeniesienie przez pożyczkodawcę własności określonej sumy pieniężnej na rzecz pożyczkobiorcy przy jednoczesnym zobowiązaniu się przez pożyczkobiorcę, że w określonym terminie zwróci tą samą ilość pieniędzy pożyczkodawcy. Do zwyczajowych postanowień takich umów należy ponadto odpowiednie oprocentowanie kwoty pożyczki jako swoiste wynagrodzenie dla pożyczkodawcy za udzielenie środków pieniężnych. Dopuszczalne jest również umowne obciążanie pożyczkobiorcy dalszymi kosztami związanymi z zawarciem umowy.

Przeniesienie własności przedmiotu pożyczki w powyższym rozumieniu może nastąpić w każdy prawem przewidziany sposób. Zarówno w drodze wypłaty gotówki do rąk pożyczkobiorcy, przelewu bankowego, otwarcia kredytu na rachunku bankowym, jak i poprzez wręczenie czeku, weksla lub innego papieru wartościowego. Nie jest także ważne, kto faktycznie przekazuje (wypłaca) przedmiot pożyczki biorącemu. Ważne jest, aby następowało to z obciążeniem majątku pożyczkodawcy [ zob. K. K. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Tom IV. Zobowiązania. Część szczególna (art. 535-764(9)), red. M. F., M. H., (...) 2018, art. 720.].

Do ważności umowy pożyczki (kredytu), zawartej w drodze elektronicznej nie jest wymagana forma pisemna, co wynika z treści przepisu art. 29 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim, zgodnie z którym umowa o kredyt konsumencki powinna być zawarta w formie pisemnej, chyba że odrębne przepisy przewidują inną szczególną formę. Z przepisu tego nie wynika zatem, aby forma pisemna została zastrzeżona pod rygorem nieważności, a zatem należało przyjąć, że zastrzeżenie formy pisemnej, zgodnie z przepisem art. 73 § 1 kc, zostało zastrzeżone jedynie pod rygorem dowodowym ( por. wyrok Sądu Okręgowego w Krakowie z dnia 12 grudnia 2017 roku II Ca 2448/17, Legalis 2052181).

Umowa przewidywała utworzenie na wirtualnej karcie kredytowej limitu środków, z których korzystać mogła pozwana. Strony ustaliły, że limit wyniesie 3 400,00zł. W przypadku dokonywania wpłat limit ten ulegał zmniejszeniu, zatem pozwana mogła zaciągać kolejne zobowiązania do wysokości limitu wskazanego w umowie. Zdaniem Sądu strona powodowa przedkładając umowę z dnia 6 października 2022 roku nr (...) wraz z elektronicznym potwierdzeniem jej zawarcia wykazała, że doszło do zawarcia umowy w sposób wynikających z powyższych przepisów. Umowa ta została także wykonana, albowiem pozwana korzystała z limitu oraz dokonała wpłat w łącznej kwocie 3 948,10zł. Pozwany naliczył ponadto, że wysokość prowizji wynosi 5 058,23zł

Pozwana w obszernym uzasadnieniu skoncentrowała się na zarzutach związanych abuzywnym charakterem zapisów umownych w przedmiocie wysokości prowizji.

Zgodnie z art. (...) judykaturze podkreśla się, że umowa jest sprzeczna z dobrymi obyczajami, jeśli wykracza przeciw uznanym w społeczeństwie zasadom moralnym lub przyjętej w obrocie uczciwości. Przedsiębiorca będzie działać nieuczciwie, tj. wbrew dobrym obyczajom, gdy sporządzone przez niego klauzule umowne będą godzić w równowagę stosunku prawnego. Sprzeczna z dobrymi obyczajami będzie więc próba ochrony interesów układającego wzorzec na koszt konsumenta, bez dostatecznego brania pod uwagę interesów kontrahenta i bez przyznania mu wyrównania z tego tytułu. Jeśli chodzi o rażące naruszenie interesów konsumenta to określenie "rażąco" należy stosować do znacznego odchylenia przyjętego uregulowania od zasady uczciwego wyważenia praw i obowiązków. Dokonując interpretacji omawianego pojęcia zasadnym wydaje się sięgnięcie do treści europejskiej dyrektywy 93/13 z dnia 5 kwietnia 1993 r. o niedozwolonych klauzulach konsumenckich, która dla ustawodawcy polskiego była regulacją wzorcową w dziedzinie ochrony interesów konsumenta. Przepis art. 3 ust. 1 powołanej dyrektywy przewiduje, że dana klauzula jest niedozwolona, gdy naruszając zasadę wzajemnego zaufania powoduje istotną i nieusprawiedliwioną dysproporcję praw i obowiązków na niekorzyść konsumenta. Pojęcie rażącego naruszenia interesów konsumenta można by zatem utożsamiać z istotną i nieusprawiedliwioną dysproporcją praw i obowiązków na jego niekorzyść. ( por. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 22 września 2010 r., sygn. VI Aca 185/10, LEX nr 1130434)

W niniejszej sprawie nie powinno budzić wątpliwości, że analizowane postanowienia umowne, odnoszące się do obowiązku poniesienia przez pożyczkobiorcę kosztów prowizji i to w miejsce odsetek, stanowiących zwyczajowe wynagrodzenie za korzystanie z kapitału jest sprzeczne z prawem i dobrymi obyczajami.

W ocenie Sądu umowa o wirtualną kartę kredytową z dnia 6 października 2022 roku w szczególności w części dotyczącej prowizji nie została uzgodniona z pozwaną indywidualnie, co więcej pozwana o wysokości tych kosztów zdaniem Sądu nie była dokładnie poinformowana, albowiem w dacie zawarcia umowy nie znała ich wysokości. Wysokość tych kosztów została określona w sposób niejasny i skomplikowany. Sposób ustalania wysokości prowizji został jednostronnie i odgórnie opracowany przez wierzyciela pierwotnego. Konsument, w treści umowy mógł jedynie odnieść się do reprezentatywnego przykładu, który miał wyjaśnić zasady spłaty limitu kredytowego. Wynika z niego, że w przypadku wykorzystania limitu kredytowego w całości (3 400,00zł) poprzez dokonanie transakcji w dniu zawarcia umowy, przy dokonywaniu przez konsumenta spłaty zadłużenia w wysokości minimalnej kwoty do zapłaty w dniu spłaty i przy zaksięgowaniu transakcji w dniu ich dokonania, wysokość prowizji wynosi 6 528,00zł, a całkowita kwota do zapłaty 9 928,00zł.

W ocenie Sądu postanowienia umowy w zakresie ustalenia wysokości prowizji i pozaodsetkowych były niedozwolonymi postanowieniami umowy i zmierzały do obejścia przepisów dotyczących wysokości odsetek, rażąco naruszały prawa pozwanej jako konsumenta. Niewątpliwie w umowie nie zastrzeżono żadnych odsetek kapitałowych, ale w zamian zastrzeżono bardzo wysoką prowizję i to w sposób niejasny, jedynie z wydruków z konta pozwanej jako klienta wynika, że pożyczkodawca naliczał jej opłaty prowizyjne w kwotach:

- 299,67zł – od 06 października 2022r do 04 listopada 2022r. (k. 37)

- 528,00zł – od 05 listopada 2022r. do 04 grudnia 2022r. (k. 38)

- 528,00zł – od 05 grudnia 2022r. do 03 stycznia 2023r. (k. 39)

- 528,53zł – od 04 stycznia 2023r. do 02 lutego 2023r. (k. 40)

- 543,90zł – od 03 lutego 2023r. do 04 marca 2023r. (k. 41)

- 543,90zł – od 05 marca 2023r. do 03 kwietnia 2023r. (k. 42)

- 743,10zł – od 04 kwietnia 2023r. do 03 maja 2023r. (k. 34)

- 1040,10zł – od 04 maja 2023r. do 02 czerwca 2023r. (k. 35)

- 312,03zł – od 03 czerwca 2023r. do 11 czerwca 2023r. (k. 36)

Łącznie wierzyciel pierwotny naliczył prowizję w wysokości 5 058,23zł. Sąd na podstawie analizy zestawienia operacji na wirtualnej karcie pozwanej ustalił, że wpłaty dokonywane za kolejne okresy zaliczano niemal wyłącznie na poczet prowizji. Pomimo tego kwota prowizji cały czas rosła, a wraz z nim rosło zobowiązanie pozwanej względem pożyczkodawcy. Łącznie za okres od 06 października 2022 roku do 11 czerwca 2023 roku naliczono pozwanej prowizję w kwocie 5 058,23zł oraz dodatkowo odsetki karne w łącznej kwocie 20,97 zł. W tym samym okresie czasu, pozwana otrzymała kwotę 7 469,01zł, zatem kwota prowizji wyniosła aż 67,7 % kwoty udostępnionej pozwanej.

Z porównania tych kwot wynika, że kwota prowizji została zastrzeżona w sposób wygórowany i naruszający przepisy dotyczące wysokości dopuszczalnych odsetek ustawowych za opóźnienie. Ukształtowanie praw i obowiązków konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, skutkujące rażącym naruszeniem jego interesów, może być efektem - jak w sprawie niniejszej - określenia wysokości jednego ze składników kosztów pozaodsetkowych w sposób radykalnie nieadekwatny do wzajemnych świadczeń przedsiębiorcy czy ponoszonych przez niego kosztów, prowadząc
w rezultacie do istotnego naruszenia równowagi kontraktowej z pokrzywdzeniem konsumenta. Limitowanie przez ustawę rozmiaru całości obciążeń konsumenta
z tytułu kosztów pozaodsetkowych kredytu nie może być interpretowane jako uprawnienie pożyczkodawcy do dowolnego określania wielkości poszczególnych składników tych kosztów - bez uwzględnienia treści art. 385Mając powyższe na uwadze Sąd na podstawie art. 720 § 1 k.c., oraz art. 385Sąd nie uwzględnił wskazanych przez powoda w pozwie odsetek za opóźnienie mając na uwadze, że powód naliczył je uwzględniając opóźnienie w zapłacie również prowizji, która była nienależna. Jeśli pozwana dokonała wpłat kapitału po terminach wynikających z umowy to co do zasady należały się z tego tytułu odsetki za opóźnienie, ale bez dokładnej wiedzy kiedy , jakich wpłat i z jakiego tytułu dokonała pozwana, a jakich wpłat powinna była dokonać rozliczenie odsetek nie jest możliwe.

O dalszych odsetkach od zasądzonej kwoty, Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 k.c. zgodnie z żądaniem powoda.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c. stosując stosunkowe rozdzielenie kosztów. Powództwo zostało uwzględnione w około 40%. Na koszty poniesione przez powoda w łącznej kwocie 2317,00zł złożyła się opłata od pozwu 500,00 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa – 17,00 zł, kwota 1 800,00 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego ustalona na podstawie art. § 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 w sprawie opłat za czynności radcowskie. Z kolei koszty pozwanej to koszt zastępstwa procesowego w kwocie 1 800,00 zł, które ustalono w oparciu o § 2 pkt 4 ww. rozporządzenia oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa – 17,00zł. Łącznie strony poniosły koszty procesu w wysokości 4134,00zł. Powód powinien ponieść koszty w wysokości 2 480,40 zł (60% z 4134,00zł). Różnica pomiędzy poniesionymi przez niego kosztami (2 317,00 zł) a obciążającymi go (2 480,40 zł) wynosi -163,40zł. Powód zobowiązany jest zatem zwrócić pozwanej kwotę 163,40zł. O odsetkach od kwoty zasądzonej tytułem zwrotu kosztów procesu Sąd orzekł w oparciu o art. 98 § 1

SSR Aleksandra Smólska - Kreft.