Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Bydgoszczy

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 sierpnia 2025 r.

Sąd Rejonowy w Bydgoszczy XIV Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	Sędzia Sądu Rejonowego Marta Owsianny
Protokolant:	sekretarz sądowy Agnieszka Dembek

po rozpoznaniu w dniu 27 sierpnia 2025 r. w Bydgoszczy na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Banku Spółki Akcyjnej z siedzibą we W.

przeciwko M. T.

o zapłatę

1.  oddala powództwo;

2.  zasądza od powoda na rzecz pozwanej kwotę 3.617 zł (trzy tysiące sześćset siedemnaście złotych 00/100) tytułem zwrotu kosztów procesu z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty;

3.  nakazuje zwrócić ze Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Bydgoszczy na rzecz powoda kwotę 79 zł (siedemdziesiąt dziewięć złotych 00/100) tytułem nadpłaconej opłaty od pozwu.

Sędzia Sądu Rejonowego Marta Owsianny

Sygn. akt XIV C 1530/24 upr

UZASADNIENIE

Powód (...) Bank S.A. we W. wniósł o zasądzenie od pozwanej M. T. kwoty 15 696,49 zł tytułem kwoty ponad nominalną wartość kapitału kredytu hipotecznego w związku z koniecznością urealnienia tego świadczenia, ewentualnie zasądzenia kwoty 21 247,86 zł tytułem różnicy pomiędzy kwotą wypłaconego kapitału kredytu a zwaloryzowanym kapitałem, z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia doręczenia pozwu do dnia zapłaty. oraz kosztami procesu. Powód wniósł też o zwrot kosztów procesu.

W uzasadnieniu wskazał, że żądanie główne obejmuje urealnioną kwotę kapitału wypłaconego pozwanej z tytułu umowy kredytu nominowanego do franka szwajcarskiego, którą pozwana powinna zwrócić bankowi wobec uznania umowy za nieważną. Roszczenie ewentualne dotyczyło natomiast waloryzacji kapitału kredytu, jaki powinna bankowi zwrócić pozwana. Oba roszczenia powód uzasadniał koniecznością zapewnienia, aby wartość zwracanego przez pozwana kapitału kredytu uwzględniała zmianę wartości pieniądza w czasie.

W odpowiedzi na pozew pozwana wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu.

W uzasadnieniu zarzuciła brak podstaw prawnych do żądania przez bank zwrotu jakichkolwiek kwot ponad nominalną wysokość kapitału kredytu oraz waloryzacji kapitału. Wskazała, że umowa kredytu została uznana przez Sąd za nieważną na skutek zastosowania w niej przez kredytodawcę postanowień uznanych za abuzywne, a ponadto zarzuciła, że roszczenie powoda stoi w sprzeczności z dyrektywą Rady 93/13 EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich (dalej: dyrektywa 93/13). Powołała się na orzecznictwo (...), z którego wynika, że w sprzeczności z wyżej wskazanymi przepisami jest taka wykładnia prawa krajowego, na podstawie której bank miałby prawo żądać od konsumenta rekompensaty wykraczającej poza zwrot kapitału wypłaconego z tytułu wykonania umowy kredytu i ustawowych odsetek za opóźnienie od dnia wezwania do zapłaty. Zaprzeczyła też, aby od czasu zawarcuia umowy do ziszczenia się przesłanek do zwrotu kapitału doszło do zmiany siły nabywczej pieniądza w stopniu istotnym i zwróciła uwagę, że roszczenie waloryzacyjne pozostaje w związku z prowadzonym przez powoda przedsiębiorstwem.

Przed zamknięciem rozprawy strony podtrzymały zwoje stanowiska.

S ąd ustalił co następuje:

W dniu 19 października 2007 r. strony zawarły umowę kredytu hipotecznego nominowanego do (...) nr (...), na podstawie której pozwanej udzielono kredytu na okres 336 miesięcy. Kwota kredytu wynosiła 101 667,34 zł i była nominowana do (...), po kursie kupna (...) zgodne z tabelą kursów obowiązującą u kredytodawcy.

O. ści bezsporne, a nadto umowa kredytu k. 15-17, wniosek kredytowy k. 17v-18,

Wyrokiem z dnia 11 października 2022 r. Sąd Okręgowy w Bydgoszczy zasądził od powodowego banku na rzecz M. T. kwotę 102 174,11 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 27 kwietnia 2021 r. do dnia zapłaty i kosztami procesu. Ustalił też, że umowa nr (...) o kredyt hipoteczny nominowany do (...) z dnia 19 października 2007 roku zawarta miedzy stronami nie istnieje. W uzasadnieniu wskazał, że podstawą wyroku było uznanie zastosowanych w umowie klauzul dotyczących mechanizmu indeksacji przy wypłacie kredytu za niedozwolone klauzule umowne, a także sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

Po rozpoznaniu apelacji banku Sąd Apelacyjny w Gdańsku w dniu 01 września 2023 r. apelację od wyroku sądu pierwszej instancji oddalił.

O. ści bezsporne, a nadto wyrok SO w Bydgoszczy z dnia 11 października 2022 r. w sprawie I C 1355/21 z uzasadnieniem k. 19-28, wyrok SA w Gdańsku z dnia 01 września 2023 r. w sprawie I ACa 2111/22 z uzasadnieniem k. 29-39.

S ąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny był między stronami bezsporny a nadto potwierdzony dowodami z dokumentów, których autentyczność nie budziła wątpliwości Sądu, ani stron postępowania.

Sąd na podstawie art. 235Sąd nie uznał również, aby roszczenie doliczenia żądanej kwoty do kapitału kredytu, mogło mieć swą podstawę w zmianie jaka zaszła na skutek skonsumowania kwoty kredytu w całym majątku pozwanej. Pozwana powinna bowiem zdaniem powoda zwrócić mu korzyść majątkową, wartość wzbogacenia powstałego w jej majątku. W ocenie Sądu powód stracił jednak z pola widzenia, że w tym samym okresie, w którym pozwana dysponowała kapitałem kredytu następowała jego regularna spłata. Zatem raty kapitałowo odsetkowe wnoszone na przestrzeni lat przez pozwaną, które obecnie powód powinien jej zwrócić, identycznie jak wartość kapitału kredytu podlegały procesom inflacyjnym i podobnie powinny zostać ‘urealnione”, aby ekonomiczna równowaga świadczeń stron została zachowana. Tego w swoich wyliczeniach powód nie uwzględnił. Jeśli zatem powód uważał, ze powinien zwrócić pozwanej wartość wpłaconych rat kapitałowo – odsetkowych nominalnie, to także nominalnie powinien być mu zwrócony kapitał kredytu.

Nie ulegało wątpliwości, że roszczenie powoda wywiedzione w pozwie czy to główne czy ewentualne opierało się na argumentacji zamierzającej do przekonania Sądu o konieczności dokonania waloryzacji świadczenia banku w postaci kapitału kredytu wypłaconego w 207 r. w związku ze zmianą siły nabywczej pieniądza.

Zgodnie z art. 358 ¹ § 3 k.c. w razie istotnej zmiany siły nabywczej pieniądza po powstaniu zobowiązania, sąd może po rozważeniu interesów stron, zgodnie z zasadami współżycia społecznego, zmienić wysokość lub sposób spełnienia świadczenia pieniężnego, chociażby były ustalone w orzeczeniu lub umowie.

W ocenie Sądu w niniejszej sprawie nie zaszły jednak przesłanki wskazane w powyższym przepisie. Nie można było, zdaniem Sądu przyjąć, że w okresie od udostępnienia pozwanej kapitału kredytu w 2007 r. do chwili prawomocnego rozstrzygnięcia o nieistnieniu umowy kredytu w 2023 r. doszło do zmiany siły nabywczej pieniądza, którą można scharakteryzować jako istotną. Historycznie odnosząc się do stosowania i wykładni przepisu art. 358 ¹ § 3 k.c. w orzecznictwie sądowym jako przykład istotnej zmiany siły nabywczej pieniądza można wskazać zjawisko hiperinflacji, które trwało w okresie 1989 i 1990 r. Inflacja za rok 1989 wynosiła wówczas 251,1 %, a za rok 1990 - 585,8% w stosunku do roku poprzedniego, a poza tym w kolejnym roku utrzymywała się nadal na bardzo wysokim poziomie 70,3 % (tzw. inflacja galopująca). Było to wynikiem przemian ustrojowych, ekonomicznych i społeczno -gospodarczych jakie zachodziły w tamtym czasie w Polsce. Sądy uznawały, że po powstaniu zobowiązania – czyli po zawarciu umowy, co następowało przed 1989 r. doszło do dewaluacji złotego, czego strony przy zawarciu umowy nie mogły przewidzieć, a wykraczała ona poza ramy normalnego ryzyka kontraktowego, więc ryzyka zmian z zaistnieniem, których strony powinny się liczyć. W okresie lat 2007 – 2023 żadne takie zjawiska ekonomiczne nie miały miejsca. Polska gospodarka jako część światowej gospodarki wolnorynkowej podlegała zmianom, w tym w zakresie inflacji, czy zmiennych kursów walut, ale w ocenie Sądu mieszczących się w ramach normalnych mechanizmów rynkowych. Nie występowały w odniesieniu do waluty polskiej, co do której waloryzacji świadczenia domaga się powód, żadne długotrwałe, czy incydentalne procesy które, wymagałyby interwencji Sądu na podstawie
art. 358 ¹ § 3 k.c. W szczególności inflacja w tym okresie nie była wysoka, a nawet notowano okresy deflacji. Dla powoda powinno być oczywiste i mieścić się w jego pojęciu ryzyka kontraktowego, że na przestrzeni czasu ceny w gospodarce mogą wzrastać czego skutkiem będzie spadek siły nabywczej pieniądza, bowiem inflacja zasadniczo nie jest równa zeru w dłuższych okresach. Nie stanowi to jednak żadnego wyjątkowego zjawiska wymagającego innego niż przewidziano w umowie ukształtowania przez Sąd stosunku prawnego między stronami.

Ponadto zdaniem Sądu waloryzacja świadczenia nie polega tylko na doliczeniu do jego pierwotnej wysokości wzrostu wartości odpowiadającej inflacji. Zjawisko nadmiernej inflacji jest tylko przesłanką waloryzacji. Polega ona natomiast na znalezieniu innego miernika, do którego odnosi się pierwotną wartość świadczenia i ustalenia ile powinna wynosić jego wartość po wystąpieniu istotnego spadku siły nabywczej pieniądza. Takim miernikiem powszechnie stosowanym w orzecznictwie przy waloryzacji świadczeń z umów cywilnoprawnych było przeciętne miesięczne wynagrodzenie.

Niezależnie od powyższego, zgodnie z art. 358B. 15 września 2025 r.

SSR Marta Owsianny