XIV C 1575/20 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Rejonowy w Bydgoszczy z 2023-10-11
Sygn. akt: XIV C 1575/20
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 11 października 2023 r.
Sąd Rejonowy w Bydgoszczy XIV Wydział Cywilny
w składzie następującym:
|
Przewodniczący: |
Sędzia Sądu Rejonowego Marta Owsianny |
|
Protokolant: |
sekretarz sądowy Izabela Kaniewska |
po rozpoznaniu w dniu 04 października 2023 r. w Bydgoszczy na rozprawie
sprawy z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W.
przeciwko D. K.
o zapłatę
1. zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2.220,00 zł (dwa tysiące dwieście dwadzieścia złotych 00/100) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 27 lutego 2019 roku do dnia zapłaty;
2. oddala powództwo w pozostałej części,
3. zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 783,09 zł (siedemset osiemdziesiąt trzy złote 09/100) tytułem zwrotu kosztów procesu z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.
Sygn. akt XIV C 1575/20
UZASADNIENIE
Pozwem z dnia 02 kwietnia 2019 r. powód (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. wniósł o zasądzenie od pozwanego D. K. kwoty
2 851,53 zł. Nadto powód domagał się zasądzenia od pozwanego zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych.
W uzasadnieniu powód wskazał, że na żądanie pozwu składają się: kwota
2 200 zł niespłaconej pożyczki z odsetkami umownymi w wysokości 25,38, kwota
550 zł z tytułu prowizji jednorazowej za udzielenie pożyczki i 76,15 prowizji uzależnionej od czasu trwania pożyczki. Swoje roszczenie strona powodowa wywiodła z umowy pożyczki zawartej z pozwanym w formie elektronicznej. Jak wyjaśniono – po zaakceptowaniu oferty pożyczki oraz po dokonanej weryfikacji – pożyczkobiorca przelał na rachunek bankowy pozwanego środki pieniężne. Z pozwu wynikało również, że pozwany uchybił terminowi zwrotu świadczenia, stąd rozpoczęto naliczanie odsetek za opóźnienie w spłacie zobowiązania, które w umowie ustalono w wysokości maksymalnej.
Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym Referendarz S. uwzględnił pozew w całości.
W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych.
Zarzucił, ze umowa pożyczki jest nieważna, gdyż jest umową o świadczenie niemożliwe, umowa jest sprzeczna z zasadami współżycia społecznego i jest pozorna. Pozwany argumentował, ze z uwagi na chorobę nie był w stanie spłacić pożyczki. Pozwany argumentował, że powód nie wykazał swojego roszczenia co do zasady i wysokości. Kwestionował też wysokość kosztów pożyczki i abuzywność postanowień umownych dotyczących kosztów pożyczki. Twierdził, ze powód nie jest legitymowany czynnie. Poza tym pozwany podniósł zarzut przedawnienia i braku zbadania zdolności kredytowej.
Postanowieniem z dnia 21 lutego 2021 r. Sąd zawiesił postepowanie z uwagi na toczącą się sprawę o ubezwłasnowolnienie pozwanego. Postępowanie podjęto postanowieniem z dnia 31 marca 2023 r. wobec prawomocnego oddalenia powyższego wniosku. Postanowieniem z dnia 21 czerwca 2023 r. Sąd prawomocnie odmówił zawieszenia postępowania z uwagi na popełnienie przez powoda czynu zabronionego.
W toku postępowania stanowiska stron pozostały niezmienne.
S ąd ustalił, co następuje:
W dniu 15 stycznia 2019 r. strony za pomocą środków porozumiewania się na odległość, drogą elektroniczną zawarły umowę ramową oraz umowę pożyczki gotówkowej. Całkowita kwota pożyczki wyniosła 2 200 zł. Umowa obejmowała prowizję w wysokości 277,38 zł oraz odsetki umowne w wysokości 10% w skali roku w oraz prowizję jednorazową w wysokości 25% kwoty pożyczki i prowizji uzależnionej od długości trwania pożyczki w wysokości 30 %. Całkowita kwota do zapłaty na dzień sporządzenia umowy wyniosła 2 851,53 zł. Umowa przewidywała jednorazową spłatę zobowiązania w terminie do dnia 26 lutego 2019 r. Na wypadek opóźnienia w zapłacie strony umówiły sierpnia na naliczanie oprocentowania maksymalnego za opóźnienie.
Procedura zawarcia umowy pożyczki obejmowała rejestrację pozwanego na stronie internetowej powoda, zapoznanie się z warunkami pożyczki, następnie przesłanie przelewu weryfikacyjnego na kwotę 0,01 zł celem potwierdzenia rachunku bankowego pożyczkobiorcy, złożenie wniosku o pożyczkę na formularzu na stronie internetowej, akceptacja warunków umowy i regulaminu, przesłanie wniosku do pożyczkodawcy z potwierdzeniem przelewu na 0,01 zł i potwierdzenia otrzymania wynagrodzenia od pracodawcy.
D. ód: umowa po życzki gotówkowej k. 10, regulamin pożyczki gotówkowej k. 11, tabela opłat i prowizji k. 12, formularz informacyjny k. 13 -14, potwierdzenie otrzymania przez pozwanego wynagrodzenia za prac ę k. 15.
Tego samego dnia – 15 stycznia 2019 r. – pozwany przelał na rachunek powoda kwotę 0,01 zł tytułem weryfikacji i otrzymał przelew zwrotny na kwotę 2 200 zł tytułem pożyczki.
D. ód: potwierdzenia przelewów k. 16-17.
S ąd zważył, co następuje:
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów przedłożonych przez stronę powodową, których wiarygodność nie budziła wątpliwości Sądu. Zebrany materiał dowodowy Sąd oceniał w zgodzie z kryteriami, o jakich stanowi art. 233 § 1 k.p.c., a więc według własnego przekonania i w sposób wszechstronny. Co do wartości dowodów przedstawionych przez powoda. podkreślić należało, że wydruki komputerowe mogą stanowić dowód w postępowaniu cywilnym. Aktualne orzecznictwo sądów powszechnych, które Sąd rozpoznający niniejszą sprawę w całości aprobuje, dopuszcza możliwość czynienia ustaleń faktycznych na podstawie wydruków komputerowych, które stanowią inny środek dowodowy (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 8 lutego 2019 r., I ACa 767/18, LEX nr 2669737). Niepodpisane wydruki komputerowe pozostają dokumentem na gruncie definicji dokumentu w rozumieniu art. 77Sąd pominął dowód z przesłuchania pozwanego, ponieważ nie stawił się bez usprawiedliwienia na rozprawę.
Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w części.
Żądanie strony powodowej znajduje swoją materialnoprawną podstawę w przepisach o pożyczce. Sensem tej umowy jest, według art. 720 k.c., przeniesienie przez pożyczkodawcę własności określonej sumy pieniężnej na rzecz pożyczkobiorcy przy jednoczesnym zobowiązaniu się przez pożyczkobiorcę, że w określonym terminie zwróci tę samą ilość pieniędzy pożyczkodawcy. Istotą zobowiązania wynikającego z umowy pożyczki, jest przeniesienie przez pożyczkodawcę jej przedmiotu na własność pożyczkobiorcy. Przeniesienie własności przedmiotu pożyczki może nastąpić w każdy prawem przewidziany sposób. W wypadku pieniędzy wchodzi w grę wydanie gotówki, przelew bankowy, otwarcie kredytu na rachunku bankowym itp.
Sąd zważył, że stan faktyczny przedmiotowej sprawy pozostał sporny tak co do zasady, jak i co do wysokości. Pozwany podniósł szereg zarzutów, zakwestionował bowiem legitymację czynną strony powodowej, podniósł zarzut nieważności i pozorności umowy, a nadto wskazywał na abuzywność postanowień umownych dotyczących kosztów pożyczki oraz kwestionował, aby pożyczkodawca zbadał przed udzieleniem pożyczki jego zdolność kredytową.
Sąd zważył, że umowę, z której roszczenie wywodził powód, uznać należało za umowę o kredyt konsumencki zawierany na odległość w rozumieniu art. 5 pkt 13 ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim. Zawarcie umowy kredytu konsumenckiego nie wymaga zachowania formy pisemnej pod rygorem nieważności i co do zasady umowa taka mogła być zawarta również za pomocą środków porozumiewania się na odległość. Sąd zważył, że zgodnie z art. 720 § 2 k.c., umowa pożyczki, której wartość przekracza tysiąc złotych, wymaga zachowania formy dokumentowej. Do zachowania formy dokumentowej nie jest konieczny podpis. Wystarczające jest złożenie oświadczenia woli w postaci dokumentu, w sposób umożliwiający ustalenie osoby składającej oświadczenie (art. 77Powód w ocenie strony udowodnił też, że pozwany dochował procedury rejestracji na stronie internetowej powoda i wnioskowania o pożyczkę. Z umowy wynikało, że pożyczkobiorcą jest D. K.. W umowie wskazano jej dane osobowe: numer PESEL, numer serii dowodu osobistego, adres zamieszkania. Pozwany nie zakwestionował, by dane wskazane w umowie były prawdziwe. Nie wykazał również, by powód uzyskał te dane bez jego wiedzy lub zgody. Trudno też racjonalnie wytłumaczyć, w jaki sposób powód wszedłby w posiadanie danych osobowych pozwanego jeśli on sam by ich nie udostępnił w celu uzyskania pożyczki. Zasady logiki i doświadczenia życiowego pozwalają stwierdzić, że pozwany przekazał je, w wyniku procesu rejestracyjnego na platformie internetowej powoda. Powód przedstawił również potwierdzenie przelewu dla pozwanego wynagrodzenia za pracę, co było jednym z przesłanek do udzielenia pożyczki, którego również nie mógł uzyskać w inny sposób jak od pozwanego. Powód wykazał też, że pozwany przelał na jego rzecz kwotę 0,01 zł tytułem opłaty weryfikacyjnej, co było niezbędne dla uzyskania pożyczki.
Następnie powód wykazał, że przelał na rachunek, z którego otrzymał opłatę weryfikacyjną, kwotę pożyczki. Istotą zobowiązania wynikającego z umowy pożyczki jest przeniesienie przez pożyczkodawcę jej przedmiotu na własność pożyczkobiorcy. W związku z powyższym obowiązek zwrotu powstaje wówczas gdy przedmiot pożyczki zostanie wydany pożyczkobiorcy. Środki w kwocie 2 200 zł zostały przekazane przelewem bankowym w dniu 15 stycznia 2019 r. na numer konta wskazany przez pozwanego i zweryfikowany przelewem kwoty 0,01 zł. Data wykonania przelewu oraz data zawarcia umowy również ze sobą korespondują.
Mając powyższe na uwadze Sad zważył, że powód udowodnił zatem swoje roszczenie co do zasady, a w zakresie pożyczonej kwoty również co do wysokości.
Pozwany z kolei, zgodnie z regułą z art. 6 k.c. nie wykazał żadnych okoliczności przemawiających za uznaniem, ze umowa była nieważna na skutek pierwotnej niemożności świadczenia czy tez zawarta dla pozoru. W okolicznościach faktycznych sprawy zarzuty te Sąd ocenił jako całkowicie chybione.
Podobnie należało odnieść się do zarzutu pozwanego dotyczącego barku wykazania legitymacji czynnej powoda. Powód dochodził bowiem wierzytelności jako pożyczkodawca, co nie budziło wątpliwości na podstawie złożonych do sprawy dowodów.
Pozwany nie przedstawił również jakichkolwiek dowodów na spłatę pożyczki.
Sąd zważył jednak, że pozwany podniósł zarzut braku zbadania przez powoda jego zdolności kredytowej, który wobec braku podjęcia przez powoda jakiejkolwiek inicjatywy dowodowej w tym zakresie był uzasadniony. Sąd zważył, że do obowiązków kredytodawcy należy dokonanie oceny zdolności kredytowej konsumenta na podstawie informacji uzyskanych od konsumenta lub na podstawie informacji pozyskanych z odpowiednich baz danych lub zbiorów danych kredytodawcy. Konsument zaś jest zobowiązany do przedstawienia, na żądanie kredytodawcy, dokumentów i informacji niezbędnych do dokonania oceny zdolności kredytowej (art. 9 ustawy o kredycie konsumenckim). Żądanie przez powoda w procesie udzielania pożyczki potwierdzenia otrzymania wynagrodzenia za pracę nie spełniało w ocenie Sądu wymogu zbadania, czy pozwany posiadał zdolność kredytową do uzyskania pożyczki. Całkowicie bowiem pomijał sferę kosztów jego utrzymania i zobowiązań pozwanego w tym z innych pożyczek lub kredytów. Nie przedstawiono żadnego dowodu na okoliczność ustalenia, ze powód domagał się ich podania i otrzymał te dane od pozwanego. O rzeczywistej sytuacji majątkowej pozwanego w chwili udzielenia mu pożyczki w niniejszej sprawie nie było nic wiadomo. Mimo to pozwany pożyczkę otrzymał.
Sąd zważył zatem, że w europejskim porządku prawnym funkcjonują regulacje, których celem jest wymuszenie na instytucjach finansowych badania zdolności kredytowej konsumenta (kredytobiorcy). Zgodnie z art. 8 ust. 1 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/48/WE z dnia 23 kwietnia 2008 r. w sprawie umów o kredyt konsumencki oraz uchylającej dyrektywę Rady 87/102/EWG (Dz. U. UE. L 2008. 133.66 z późn. zm.) państwa członkowskie zapewniają przeprowadzanie przez kredytodawcę przed zawarciem umowy o kredyt oceny zdolności kredytowej konsumenta na podstawie wystarczających informacji przekazanych mu, w stosownych przypadkach przez konsumenta oraz w razie konieczności, na postawie informacji uzyskanych z odpowiedniej bazy danych. Państwa członkowskie, których ustawodawstwo wymaga od kredytodawców dokonania oceny zdolności kredytowej konsumenta na podstawie informacji z danej bazy danych, mogą zachować ten wymóg. Artykuł 23 wspomnianej dyrektywy stanowi, że Państwa członkowskie ustanawiają przepisy dotyczące sankcji mających zastosowanie w przypadku naruszenia przepisów krajowych przyjętych zgodnie z niniejszą dyrektywą i podejmują wszelkie niezbędne działania w celu zapewnienia stosowania tych sankcji. Przewidziane sankcje muszą być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające.
W punkcie 26 motywów dyrektywy 2008/48/WE wskazano, że na rozwijającym się rynku kredytów (a takim jest rynek polski) ważne jest w szczególności, by kredytodawcy nie angażowali się w nieodpowiedzialne udzielanie pożyczek lub udzielanie kredytów bez uprzedniej oceny zdolności kredytowej, a Państwa członkowskie powinny sprawować odpowiedni nadzór w celu uniknięcia takich zachowań oraz powinny ustalić niezbędne środki w celu karania kredytodawców w razie wystąpienia takich sytuacji. [...] Na kredytodawcach powinien spoczywać obowiązek sprawdzania zdolności kredytowej każdego z konsumentów. W tym celu kredytodawcom należy umożliwić wykorzystywanie informacji udzielonych im przez konsumenta nie tylko w chwili przygotowywania danej umowy o kredyt, ale także uzyskanych w trakcie długotrwałych stosunków handlowych. Zaś punkt 47 motywów wskazuje, że Państwa członkowskie powinny ustanowić przepisy dotyczące sankcji stosowanych w przypadku naruszenia przepisów krajowych przyjętych zgodnie z niniejszą dyrektywą i zapewnić ich wdrożenie. Wybór sankcji pozostaje w gestii państw członkowskich, lecz przewidziane sankcje powinny być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające. Dyrektywę w zakresie art. 8 wprowadza do polskiego systemu prawnego art 9 ustawy o kredycie konsumenckim.
Obowiązek zbadania zdolności kredytowej konsumenta (art. 9 u.k.k.) oznacza podjęcie szeregu czynności i takie postępowanie kredytodawcy, które pozwoli obiektywnie ustalić z pewnością lub dużym prawdopodobieństwem, że konsument jako potencjalny dłużnik z umowy kredytu konsumenckiego wykona zobowiązanie kredytowe zgodnie z umową. Jak wyjaśnia się w literaturze, badanie zdolności kredytowej polega na ustaleniu, ile dany konsument ubiegający się o kredyt jest w stanie przeznaczyć na spłatę comiesięcznej raty kredytu odliczając od dochodu netto koszty utrzymania konsumenta i jego rodziny oraz inne stałe obciążenia budżetu domowego, to jest wysokość innych spłacanych kredytów, pożyczek, alimenty, składki ubezpieczeniowe, opłaty mieszkaniowe itp. Ocena ta wymaga przeprowadzenia przez kredytodawcę badania różnych obszarów aktywności konsumenta ubiegającego się o przyznanie kredytu konsumenckiego. W ocenie Sądu, powód tego obowiązku zaniechał.
Na obowiązek zbadania, w sprawie przeciwko konsumentowi, przez Sąd z urzędu, okoliczności zawarcia przez pozwanego konsumenta umowy kredytu konsumenckiego (pożyczki) wskazano między innymi w wyroku (...) z dnia 05 marca 2020 r., C-679/18 (LEX nr 2797482). Badaniu podlega w szczególności czy kredytodawca dopełnił wszystkich wymaganych przez ustawę o kredycie konsumenckim obowiązków przed-umownych, to jest obowiązku udzielenia konsumentowi wyjaśnień dotyczących treści informacji przekazanych przed zawarciem umowy oraz postanowień zawartych w umowie, która ma zostać zawarta, w sposób umożliwiający konsumentowi podjęcie decyzji dotyczącej umowy o kredyt konsumencki (art. 11 u.k.k.) oraz obowiązku kredytodawcy dokonania oceny zdolności kredytowej konsumenta (art. 9 u.k.k.).
Z ustalonych w sprawie okoliczności faktycznych wynikał, jak już wyżej wskazano brak zbadania zdolności kredytowej pozwanego i domniemanie braku tej zdolności po jego stronie na dzień zawarcia spornej umowy. Powód nie przedstawił żadnych dowodów, że zbadał należycie zdolność kredytową konsumenta i nie wykazał na dzień zawarcia umowy, że pozwany był w stanie spłacić zaciągnięte zobowiązanie. W tej sytuacji zachodziła konieczność zastosowania sankcji, o której mówi Dyrektywa w art. 23. Ustawa o kredycie konsumenckim na dzień zawarcia umowy pożyczki, w takich sankcji wprost jednak nie przewidywała. Sankcje przewiduje kodeks wykroczeń, jednak, jak wskazał Europejski Trybunał Sprawiedliwości w wyroku z dnia 10 czerwca 2021 w sprawie C-303/20, konsekwencje z art. 138c wspomnianego kodeksu są niewystarczające w świetle Dyrektywy (§1a. karze grzywny podlega, kto zawierając z konsumentem umowę o kredyt konsumencki, nie dopełnia obowiązku oceny zdolności kredytowej, §4. Jeżeli przedsiębiorcą jest podmiot niebędący osobą fizyczną, odpowiedzialność przewidzianą w przepisach § 1-3 ponosi osoba kierująca przedsiębiorstwem lub osoba upoważniona do zawierania umów z konsumentami). Po pierwsze sąd cywilny orzekający w sprawie cywilnej nie może stosować sankcji przewidzianych w kodeksie wykroczeń i sankcja przewidziana w art. 138c §1a tego kodeksu może zostać orzeczona jedynie przez sąd karny. Po drugie - o ile grzywna może stanowić odstraszającą sankcję, o tyle niski jej wymiar (wynikający z art. 24 kodeksu wykroczeń) może jednak uczynić tę sankcję niewystarczającą. Podobnie okoliczność, że tylko osoby fizyczne podlegają takiej sankcji, może wskazywać na braki w danym ustawodawstwie (zob. analogicznie wyrok z dnia 4 marca 2020 r., Bank (...), C-183/18, EU:C:2020:153, pkt 48 i przytoczone tam orzecznictwo). Ponadto aby sankcja była skuteczna i odstraszająca, należy pozbawić sprawców korzyści gospodarczych wynikających z popełnionych przez nich naruszeń. Sankcja nie jest w stanie zapewnić w sposób wystarczająco skuteczniej ochrony konsumentów przed ryzykiem nadmiernego zadłużenia i niewypłacalności, do zapewnienia której dąży dyrektywa (...), w przypadku gdy sankcja nie ma wpływu na sytuację konsumenta, któremu udzielono kredytu z naruszeniem art. 8 tej dyrektywy.
Z orzecznictwa Trybunału wynika, że choć art. 23 dyrektywy (...) wymaga, aby sankcje były odstraszające, to jednocześnie sądy powinny dysponować zakresem uznania, pozwalającym im w okolicznościach konkretnego przypadku dobrać środek odpowiedni do wagi stwierdzonego uchybienia obowiązkowi (zob. podobnie wyroki: z dnia 9 listopada 2016 r., (...) Slovakia, C-42/15, EU:C:2016:842, pkt 63; z dnia 5 marca 2020 r., (...), C-679/18, EU:C:2020:167, pkt 26). Sądy krajowe są przy tym zobowiązane uwzględnić ogół przepisów prawa krajowego i interpretować je tak dalece, jak to możliwe, w świetle brzmienia i zamierzeń tej dyrektywy, aby uzyskać rozstrzygnięcie zgodne z realizowanymi przez tę dyrektywę celami (zob. podobnie wyroki: z dnia 27 marca 2014 r., LCL L. C. L., C-565/12, EU:C:2014:190, pkt 54; z dnia 5 marca 2020 r., (...), C-679/18, EU:C:2020:167, pkt 41). Trybunał wskazał, że art. 23 dyrektywy (...) należy interpretować w ten sposób, że badanie, czy sankcje mają skuteczny, proporcjonalny i odstraszający charakter, w szczególności w razie naruszenia przewidzianego w art. 8 tej dyrektywy obowiązku zbadania zdolności kredytowej konsumenta, powinno być dokonywane z uwzględnieniem, zgodnie z art. 288 akapit trzeci (...), nie tylko przepisu prawa krajowego, który został specjalnie przyjęty w celu transpozycji tej dyrektywy, ale również ogółu wszystkich przepisów tego prawa, interpretowanych tak dalece, jak to możliwe, w świetle brzmienia i celów tejże dyrektywy, tak aby rzeczone sankcje spełniały wymogi określone w jej art. 23. W sytuacji gdy ustawodawca krajowy w celu ukarania naruszenia obowiązku sprawdzenia zdolności kredytowej konsumenta przewidział, tak jak w niniejszej sprawie, oprócz sankcji ustanowionej w kodeksie wykroczeń, sankcje cywilnoprawne, które mogą przynieść korzyść danemu konsumentowi, sankcje te muszą, ze względu na szczególne znaczenie, jakie dyrektywa (...) przywiązuje do ochrony konsumentów, zostać zastosowane zgodnie z zasadą skuteczności (wyrok z dnia 5 marca 2020 r., (...), C-679/18, EU:C:2020:167, pkt 39). Wśród przepisów przewidzianych w uregulowaniach krajowych znajduje się utrata prawa do odsetek, rozłożenie spełnienia świadczenia wynikającego z umowy na nieoprocentowane raty oraz nieważność niektórych warunków umownych (…).
Co się tyczy utraty prawa do odsetek, Trybunał orzekł już, że tego rodzaju sankcja przewidziana w przepisach krajowych powinna zostać uznana za proporcjonalną w rozumieniu art. 23 dyrektywy (...) w odniesieniu do przypadków naruszenia przez kredytodawcę obowiązku mającego zasadnicze znaczenie w kontekście tej dyrektywy (zob. podobnie wyrok z dnia 9 listopada 2016 r., (...) Slovakia, C-42/15, EU:C:2016:842, pkt 69-71 i przytoczone tam orzecznictwo). Następnie, jeśli chodzi o rozłożenie spełnienia świadczenia wynikającego z umowy na raty - może ono pozwolić na uwzględnienie sytuacji konsumenta i uniknięcie narażenia go na szczególnie szkodliwe skutki (zob. podobnie wyrok z dnia 26 marca 2019 r., A. B. i B., C-70/17 i C-179/17, EU:C:2019:250, pkt 56, 58, 59 i przytoczone tam orzecznictwo). Wreszcie w celu spełnienia wymogów określonych w art. 23 dyrektywy (...) sąd odsyłający może zastosować ją łącznie z dyrektywą 93/13, aby stosownie do okoliczności orzec, że warunki dotyczące wygórowanych opłat nie wiążą konsumenta (zob. podobnie wyrok z dnia 3 września 2020 r., (...) Polska, C-84/19, C-222/19 i C-252/19, EU:C:2020:631, pkt 97).
Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy, zdaniem Sądu, sankcją mającą skuteczny, proporcjonalny i odstraszający charakter z uwagi na naruszenie przez powoda obowiązku z art. 9 ust. 1 u.k.k., jest – zastosowana per analogiam legis – sankcja „kredytu darmowego” określona w art. 45 ust. 1 u.k.k. Sąd dokonując wykładni prawa polskiego zapewniającej skuteczność celów dyrektywy 2008/48/WE z zastosowaniem analogii legis do art. 45 ust. 1 u.k.k. uznał, że pozwany, skoro otrzymała kapitał pożyczki, z całą pewności powinien go zwrócić, jednak nie obciążają go żadne dodatkowe koszty wynikające z treści umowy stron. Zatem po zastosowaniu sankcji „kredytu darmowego” – zobowiązany jest zwrócić powodowi jedynie pożyczony kapitał główny, o który wnioskował i który faktycznie otrzymał do wypłaty, to jest kwotę 2 200 zł i odsetki za opóźnienie.
Podkreślenia wymaga, że umowa pożyczki stanowiąca przedmiot postępowania nie podpada pod obecnie obowiązującą regulację dotyczącą rygorów związanych z zaniechaniem zbadania zdolności kredytowej, ponieważ art. 9a ustawy o kredycie konsumenckim wszedł w życie po zawarciu spornej umowy pożyczki.
Powyższe ustalenia czyniły też zbędnym odnoszenie się do zarzutów pozwanego skierowanych przeciwko naliczonym kosztom pożyczki i dotyczącym ustalenia ich nieważności jako naruszających zasady współżycia społecznego czy abuzywności.
Mając powyższe na uwadze, Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2 200 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 27 lutego
2019 r. do dnia zapłaty, w pozostałej części oddalając powództwo (punkty 1 i 2 wyroku).
O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c.
O kosztach procesu Sąd orzekł w myśl art. 100 k.p.c. rozliczając je stosunkowo do wygranej w sprawie. Na koszty poniesione przez powoda złożyła się opłata sądowa od pozwu w wysokości 100, wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości 900 zł w myśl § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (dz. U 2015, poz. 1804) i 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. Koszty strony pozwanej stanowiło wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości 900 zł ustalone w myśl § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. 2015. poz. 1800) oraz 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. W związku z tym, że powód wygrał proces w 77% Sąd w punkcie 3 wyroku zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 783,09 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.
B. 17 listopada 2023 r.
SSR Marta Owsianny
Sygn. akt II Ca 1467/23
WYROKW IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ |
||||
|
Dnia 6 lutego 2025 r. |
||||
|
Sąd Okręgowy w Bydgoszczy II Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie: |
||||
|
Przewodniczący |
SSO Tomasz Adamski |
|||
|
Protokolant |
st. sekr. sąd. Tomasz Rapacewicz |
|||
|
po rozpoznaniu w dniu 6 lutego 2025 r. w Bydgoszczy |
||||
|
na rozprawie |
||||
|
sprawy z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. |
||||
|
przeciwko D. K. |
||||
|
o zapłatę |
||||
|
na skutek apelacji pozwanego |
||||
|
od wyroku Sądu Rejonowego w Bydgoszczy |
||||
|
z dnia 11 października 2023 r. sygn. akt XIV C 1575/20 |
||||
oddala apelację.
SSO Tomasz Adamski
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy w Bydgoszczy
Osoba, która wytworzyła informację: Sędzia Sądu Rejonowego Marta Owsianny
Data wytworzenia informacji: